■ نام مقاله: ارزیابی دورهی بازگشت زمینلرزه در سامانهی گسلی آستارا بر پایهی کاتالوگهای لرزهای
■ پدیدآورندگان: امیر برزگری، منوچهری قرشی، حمید نظری، محمد علی شکری، محسن پورکرمانی ■ انتشاریافته در: فصلنامهی «علوم زمین»، زمستان ۹۴، سال بیستوپنجم، شمارهی ۹۸. ■ چکیده : سامانه گسلی آستارا با روند تقریبی شمالی- جنوبی در مرز خاوری کوههای تالش با دریای کاسپین قرار گرفته است و فعالیت لرزهای احتمالی آن اثر سترگی بر گستره شمالی استان گیلان وارد خواهد کرد. این سامانه گسلی یکی از گسلهای پی سنگی ایران است که نقش بسیار مهمی در کوههای تالش و فرونشست حوضه کاسپین جنوبی دارد. به نظر میرسد که این سامانه گسلی مسبب زمینلرزههای دستگاهی با بزرگای متوسط تا بالا شده است، که میتوان به زمینلرزه ۱۶ آپریل ۱۹۱۳ با بزرگای ۱/۵، ۱۱ ژوئیه ۱۹۷۰ با بزرگای امواج حجمی ۲/۵ و ۴ نوامبر ۱۹۷۸ با بزرگای امواج سطحی ۶ اشاره کرد. در ارتباط با زمینلرزههای تاریخی این سامانه گسلی اطلاعات چندانی در دسترس نیست ولی میتوان زمینلرزههای تاریخی در سالهای ۱۷۰۹ و ۱۷۱۳ رشت را مرتبط با فعالیت این سامانه گسلی دانست. وجود زمینلرزههای منتسب به فعالیت لرزهایی این سامانه از یک سو و نبود دادههای لرزهای مهم مانند دوره بازگشت زمینلرزه، نرخ فعالیت و نرخ لغزش از سوی دیگر، فعالیت لرزهای آینده این گسل را با ابهام همراه ساخته است. هدف از این پژوهش ارزیابی دوره بازگشت زمینلرزه در سامانه گسلی آستارا است. به این منظور از دو رابطه مقدماتی گوتنبرگ- ریشتر و توزیع پایانی کیکو- سلوول استفاده شده است. نتایج حاصل از روش گوتنبرگ- ریشتر نشاندهنده رخداد لرزهای با بزرگای امواج سطحی بیش از ۸ در سه بازه زمانی ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ سال است. این در حالی است که بزرگای لرزهای حاصل از روش کیکو- سلوول برای بازهای زمانی بیان شده به ترتیب برابر با ۳/۷، ۷/۷ و ۹/۷ است. ■ کلیدواژهها : سامانهی گسلی آستارا، نرخ فعالیت، دورهی بازگشت، پارینهی لرزهشناسی، ارزیابی خطر لرزهای.
|