■ بررسی چالش‌های زمین‌لرزه‌ی تهران، از بافت‌های فرسوده تا مدیریت بحران

بررسی چالش‌های زمین‌لرزه‌ی تهران، از بافت‌های فرسوده تا مدیریت بحران

زمین‌لرزه پدیده‌ای ویرانگر و پیش‌بینی‌ناپذیر است، اما تجارب جهانی نشان داده که گستردگی تلفات و آسیب‌های ناشی از زلزله، ارتباط مستقیم با ضریب آمادگی برای رویارویی با این پدیده دارد. هم‌اینک بسیاری از شهرهای بزرگ جهان، با رعایت اصول مهندسی ساخت‌وساز، ارائه‌ی آموزش‌های همگانی و فراهم آوردن امکانات و تجهیزات مناسب برای مدیریت بحران، احتمال بروز حوادث و رخدادهای ناگوار در اثر وقوع زمین‌لرزه را به کم‌ترین حد ممکن کاهش داده‌اند.

اما میزان آمادگی کلانشهر تهران با بیش از ۸ میلیون نفر جمعیت و مساحتی بالغ بر ۷۳۰ کیلومترمربع در برابر رخداد زلزله چقدر است؟ آن هم در شرایطی که برخی از کارشناسان نسبت به وقوع یک زمین لرزه بزرگ در این شهر که بر پهنه ای پرگسل قرار گرفته، هشدار می دهند.

شناسایی بافت‌های فرسوده به‌عنوان کانون بحران

شادمهر کاظم زاده، عضو هیات رییسه کمیسیون عمران مجلس در این ارتباط به خبرنگار سیناپرس گفت: نمی توان به صورت دقیق پیش بینی کرد که زلزله در تهران چه وقت به وقوع می پیوندد ولی بر اساس گزارشاتی مبنی بر اینکه هر ۱۸۰ سال یکبار زلزله ای بزرگ در این شهر رخ داده، آمار و احتمالات حکایت از آن دارد که موعد این زلزله رسیده بلکه از موعد آن هم گذشته است. بنابراین خطر زلزله جدی است.

وی تصریح کرد: هم اینک این انتظار وجود دارد که ساختمان سازی با رعایت تمام اصول و قواعد نظام مهندسی در دستور کار قرار بگیرد، علاوه بر این بافت های فرسوده به ویژه ساختمان های بلند، به عنوان کانون های بحران شناسایی شوند.

کاظم زاده افزود: همچنین باید در کوتاه مدت، برنامه هایی برای زمان وقوع این حوادث صورت بگیرد ولی در میان مدت و بلندمدت به گونه ای برنامه ریزی شود که اگر زلزله هایی با دوره بازگشت ۱۸۰ ساله رخ داد، یا شاهد خسارتی نباشیم و یا کمترین خسارت را متحمل شویم.

مدیریت بحران واحد در کشور وجود ندارد

حمید بنایی، دیگر عضو کمیسیون عمران مجلس هم با اشاره به لرزه خیزی سرزمین ایران و لزوم توجه جدی به بحث مدیریت بحران، خاطرنشان کرد: متاسفانه در حال حاضر مدیریت بحران واحدی در کشور وجود ندارد در حالی که اعمال یک مدیریت واحد می تواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد.

وی متذکر شد: بروز حوادث ناگوار در اثر زلزله تهران به دلیل جمعیت زیاد و بافت های فرسوده فراوان در این شهر، دور از انتظار نیست. بنابراین باید پیش بینی های لازم را برای به حداقل رساندن خسارات انجام دهیم.

بنایی در ادامه گفت: هرچند در برنامه ششم توسعه و بودجه سال ۹۶ پیش بینی هایی برای بهسازی و بازسازی بافت های فرسوده در شهرها و روستاها صورت گرفته است اما انصافا این اقدامات کافی نیست و باید کارهای بیشتری انجام شود.

وی تصریح کرد: ما در کمیسیون عمران مجلس از دستگاه های اجرایی و دستگاه های امدادرسان دعوت کردیم تا در بحث مدیریت قبل از بحران، حین بحران و پس از بحران چاره اندیشی شود. در مورد زلزله تهران نیز در کمیسیون بحث شده اما هنوز کار مطالعاتی و کارشناسی انجام نشده است. مقرر شده مرکز پژوهش های مجلس با کمک دستگاه های دولتی، کار کارشناسی انجام دهد و سپس نتیجه مطالعات صورت گرفته به کمیسیون عمران برای بحث و بررسی ارجاع شود.

با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.

تقویت زیرساخت‌های شهرداری در حوزه‌ی مدیریت بحران

علیرضا رحیمی، نماینده تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت های نخبگان و کارشناسان برای اجرای مصوبات مجلس در بحث مدیریت بحران، اظهار کرد: موضوع مدیریت بحران، ضرورت ملی کشور است به همین دلیل در برنامه ششم توسعه به صورت مبسوط به آن پرداخته شد و مورد توجه مجلس و دولت قرار گرفت. مهم آن است که دولت و حتی دستگاه های غیردولتی، سازمان های مردم نهاد، نخبگان و کارشناسان حوزه ژئوتکنیک، ژئوفیزیک، زلزله شناسی و شهرسازی با عزمی واحد به این موضوع ورود پیدا کنند و زمینه اثربخشی به مصوبات مجلس را فراهم نمایند.

وی خاطرنشان کرد: قطعا تصمیمات دولت به تنهایی کفایت نمی کند و حضور و همراهی نخبگان و کارشناسان جامعه اهمیت زیادی دارد. بنابراین هرجا که کارشناسان به هر دلیل کنار گذاشته شوند، یک خسارت بزرگ در مباحث فنی و تخصصی خواهد بود.

رحیمی در ادامه عنوان کرد: موضوع زلزله یک موضوع انسانی است و نگاه ما به این مقوله، نگاهی پیشگیرانه برای جلوگیری از تلفات و خسارات است که باید در سطوح ملی، منطقه ای و استانی مورد توجه قرار بگیرد. دولت، سازمان مدیریت بحران و شهرداری ها می بایست دست به دست هم بدهند و قدم موثری در جهت پیشگیری و کاهش آسیب های احتمالی زلزله و مخاطرات آن بردارند.

نماینده تهران در مجلس تصریح کرد: یکی از نکات مهم که باید بر آن تاکید کرد این است که مدیریت بحران در استان های مختلف بر عهده استانداری هاست و این مسوولیت در شهر تهران به عهده شهرداری گذاشته شده است. یعنی استانداری تهران در موضوع زلزله و مدیریت بحران تقریبا نقش تبعی و دست دوم دارد. اگر شهرداری تهران را به عنوان مرکز و محور مدیریت بحران قبول کنیم، حتما باید زیرساخت های شهرداری در حوزه مدیریت بحران تقویت شود.