تخلف ساختمانی ظلم به مردم است
گروه گزارش: هر وقت صحبت از ساختمانسازی و به ویژه ساختوساز شهری باشد لاجرم موضوع تخلفات ساختمانی هم مطرح میشود و وقتی کار به تخلف برسد پای اداره کل امور اجرایی کمیسیون های ماده صد شهرداری به ماجرا باز میشود؛ اداره کلی که در دل خود 10 کمیسیون تخصصی برای رسیدگی به پروندههای تخلف در ساختوساز دارد. سید محمد موسوی مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد عمران از دانشگاه شریف و تربیت مدرس و دکترای شهرسازی از واحد علوم و تحقیقات دارد. وی با بیش از 10 سال سابقه فعالیت در حوزه شهرداری، پیش از این مشاور قائممقام شهردار تهران، شهردار منطقه 21 تهران و شهردار شاندیز مشهد بوده و در حال حاضر نیز علاوه بر اینکه عضو سازمان نظام مهندسی و کانون کارشناسان رسمی دادگستری است، پس از دکتر حسین نگهبان، مدیرکل اداره امور اجرایی کمیسیون های ماده صد شهرداری تهران است. پیام ساختمان: چرا افراد در صنعت ساختمان تخلف میکنند؟ این مسئلهای ریشهای و عمیق است و چه به لحاظ شکلی و چه به لحاظ ماهوی ریشه در سازمانها، نهادها، ارگان های زیادی دارد که منجر به تخلف می شود ولی اصل تخلف برمیگردد به سودجویی افراد. پیام ساختمان: مبنای شما برای برخورد با تخلفات ساختمانی چیست؟ ما یک قانون داریم به نام ماده 100 قانون شهرداریها، با یازده تبصره و چیز دیگری هم که بر اساس آن عمل کنیم یا رأی بدهیم ، نداریم. این قانون هم در اصل مربوط به قبل از انقلاب بوده و فقط چند تبصره بعد از انقلاب به آن اضافه شده است. همه این قانون را هم میتوان در چند کلمه خلاصه کرد: مالکان «مکلفند» پروانه ساخت بگیرند و شهرداریها «میتوانند» جلوگیری نمایند. یعنی این قانون از همان اول به شهرداریها اختیار میدهد. خوب یا بد، این قانون فعلی ما و ملاک عمل ماست. 30 نمایندهای که به نوعی از سه قوه به کمیسیون های تخصصی ماده 100 میآیند، این قانون را جلویشان میگذارند و بر اساس آن رأی صادر میکنند. البته به نظر م باید روی این قانون کار شود تا کامل گردیده و بتواند همهجانبه، همه را ببیند. پیام ساختمان: شما از چه زمانی به یک تخلف ساختمانی ورود میکنید؟ ابتدا بر اساس شکایت مالک یا شهرداری، در شهرداریهای مناطق تهران پروندهای تشکیل و به کمیسیون ماده صد ارجاع میشود. وقتی پروندهای به کمیسیون ماده 100 وارد میشود کار ما هم شروع میشود یعنی کار ما در داخل سازمان این است که پروندهای که از بیرون برای صدور رأی میآید را به درستی هدایت کنیم تا به رأی خوبی منتج شود. ارجاع پروندهها به کمیسیونهای تخصصی دهگانه ما به شکل اتفاقی و ماشینی است و کسی در آن نقشی ندارد. کمیسیون های تخصصی هم با استقلال رأی، حکم صادر میکنند. پیام ساختمان: در کمیسیون ها چگونه رأی صادر میشود؟ به لحاظ نوع خود رأی، آرای صادرشده از کمیسیون های ماده 100 بهترین رأی حقوقی است. چون در دادگاههای عمومی مرتبط با قوه قضائیه یک نفر که استقلال رأی دارد و مبانیاش هم قانون و مقررات و آئین نامههای موجود است و به استناد نظرات کارشناسان رسمی رأی صادر میکند. ولی در کمیسیون ماده 100 قانونگذار بهترین نوع ترکیب را انتخاب کرده است، به نحوی که اگر سه قوه را در نظر بگیریم از هر سه به نوعی یک نماینده در کمیسیون داریم. بنابراین رأیهای پخته حقوقی که مسائل امنیتی، مردمی، قانونی ... در آنها رعایت شده صادر میشود. پیام ساختمان: غیر از کمیسیون های دهگانه شما که رأی صادر میکنند، خود شما چه میکنید؟ علاوه بر کارهای مربوط به گردش پروندهها و صدور رأی، کاری که از ما بر میآید این است که به دنبال وحدت رویه باشیم که این را در دو شکل دنبال میکنیم. یکی اینکه برای اعضای کمیسیون های دهگانه، برای کسب وحدت رأی، کلاسها و دورهها و جلساتی را برگزار میکنیم چون مفید میدانیم که اعضای کمیسیونهای دهگانه ما حرفهای یکدیگر را گوش کنند و به نوعی به وحدت رویه برسند. البته چون نمیتوانیم کسی را مجبور کنیم استفاده از این کلاسها اختیاری است. کار دیگر ما این است که برای بهتر و دقیقتر انجام شدن کارها، قبل از اینکه پروندهای تشکیل و به کمیسیون ماده 100 ارسال شود، برای بازرسان مناطق 23 گانه تهران کلاس و دورههای آموزشی برگزار نموده و در پایان دوره آزمون میگیریم تا مشخص شود برای شناسایی و نوشتن تخلفات در چه بخشهایی ضعیف هستند. به این صورت این افراد را هم به سمت وحدت رویه میبریم. تا به حال جلسات زیادی برگزار کرده و آنها را به مرحله خوبی رساندهایم، به نحوی که از 23 نفر حداقل 20 نفرشان تخلف را به شکل واحدی بنویسند. البته این افراد را هم ما نمی توانیم برای شرکت در کلاسها اجبار کنیم چون زیرمجموعه ما نیستند. پیام ساختمان: برای آینده هم برنامهای دارید؟ کاری که الان در حال انجام است و جلسات زیادی هم تا به حال برای آن برگزار کردهایم و اگر به ثمر برسد برای حدود 1100 شهر کشور مفید خواهد بود این است که داریم علاوه بر کیفیت به سمت افزایش کمی نیز می رویم. الآن شهرداریها در ثبت تخلفات ساختمانی، انشا مینویسند. البته از نظر کسانی که میخواهند رأی صادر کنند کافی است و متوجه موضوع میشوند ولی ما داریم با دوستانمان زمینه را فراهم میکنیم تا گزارشها کیفی و انشایی نباشد که مثلاً یک نفر دو خط و دیگری 10 خط بنویسد. برای این کار ما تمام تخلفات را از ابتدا تا امروز استخراج کردهایم و دیدهایم که مثلاً 200 نوع تخلف بیشتر نداریم که برای هر کدام میتوانیم اسم خاصی بگذاریم و بین مثلاً تخلف در تراز با پیش آمدگی و ... فرق بگذاریم. الان داریم هر کدام را جداگانه تعریف و به عدد تبدیل کنیم. وقتی تخلف عددی شود دیگر کیفی نیست و بعد از آن رأی ها دقیق تر خواهد بود . پیام ساختمان: بعضاً انتقاد میشود که کمیسیون ماده 100 نقش درآمدزایی برای شهرداری دارد. این موضوع صحت دارد؟ اصلاً اینطور نیست. کمیسیون ماده 100 تحت هیچ شرایطی نقش درآمدزایی ندارد. دلیل آن هم آمار رأیهای سالانه ماست است. بر طبق آمارهای سال 92 تقریباً 26 درصد از رأیهای صادره ما جریمه و 74 درصد حکم قلعوقمع و تخریب و اعاده است. این آمار 26 درصدی جریمه نشان میدهد که ما اصلاً نقش درآمدی برای شهرداری نداریم بلکه نقش بازدارندگی داریم. بسیاری از آرای جریمه ما هم در ابتدا آرای تخریب بوده که به دیوان رفته و آنجا ما را مجاب کرده که باید حتماً رأی جریمه باشد. البته قانون هم به ما اجازه داده که در موارد مختلف به لحاظ موقعیت و سایر مسائل، جریمه اخذ کنیم. حتی زیر فرمهای ارسال پرونده از شهرداریهای مناطق هم جایی وجود دارد که میتوانند درخواست صدور جریمه و یا تخریب کنند که البته کمیسیون های دهگانه میتوانند بدون توجه به آن درخواست، حکمشان را صادر کنند. پیام ساختمان: در اجرای احکام تخریب مشکلی ندارید؟ وقتی یک رأی از کمیسیون ماده 100 آمده و میخواهیم با سازنده متخلف برخورد کنیم مردم و همسایهها و رهگذران به جای اینکه به فرد متخلف به عنوان مجرم نگاه کنند به نیروهای شهرداری که دارند قانون را اجرا میکنند به چشم متخلف نگاه میکنند! دیدگاه غالب این است که مثلاً لانه یک گنجشک را هم نباید خراب کرد و بعد میگویند شما چطور حاضر میشوید سرپناه کوچکی را که یک انسان برای خودش ساخته روی سرش خراب کنید؟! از این دید فرهنگی، در جامعه ما تخلف ساختمانی را به عنوان جرم محسوب نمیکنند. پیام ساختمان: فکر میکنید علت این نوع نگاه مردم چیست؟ علت این است که ما نیامدهایم فرهنگ این کار را درست کنیم که مثلاً نیروهای شهرداری به وظیفهشان عمل میکنند و میخواهند حکم قانون را اجرا کنند و شهروندان اگر تشکر نمیکنند به چشم «خانه خرابکن» به آنها نگاه نکنند. ما این کار را نتوانستهایم بکنیم درحالیکه باید این موضوع را جا بیندازیم که یک تخلف ساختمانی ظلم به کل مردم است. چون وقتی کسی یک طبقه غیرمجاز به ساختمانش اضافه میکند تمام زیرساختها مخابرات، آب، برق، گاز، حملونقل، پارکینگ و غیره که از روز اول بر مبنای جمعیت بارگذاری شدهاند تحتالشعاع قرار میگیرند. اضافه کردن غیرمجاز به ساختمان یعنی تمام زیرساختها باید تعویض و جایگزین شوند. اضافه شدن به ساختمان باید با مجوزهای لازم باشد تا مسئولان بدانند که اگر قرار است جایی از شهر توسعه پیدا کند همزمان با آن زیرساختها هم توسعه پیدا کند. توسعه باید با دید باز باشد نه اینکه کسی خودش را به شهر تحمیل کند. این موضوع را ما اطلاعرسانی و فرهنگسازی نکردهایم و خیلی از مردم نمیدانند که یک طبقه اضافه میتواند کلی تبعات منفی داشته باشد. «مردم» فقط آن کسی که تخلف ساختمانی کرده نیست، تمام کسانی که تحت تأثیر آن تخلف قرار میگیرند هم مردم هستند و وقتی کسی تخلف میکند دارد به بچههای شش ماههای که نمیتوانند از حقشان دفاع کنند هم ظلم میکند. در اینجا من نباید از حق آنها بگذرم. ولی اگر ما مقاومت کنیم این دید منفی ممکن است وجود داشته باشد که اینها چه قدر سختگیر هستند. در این زمینه من میپذیرم کوتاهی کردهایم و رسانهها باید کمک کنند تا این مسئله را بتوانیم مدیریت نموده و از حق همه شهروندان دفاع کنیم. منبع: www.payampress.com
|