متهم حوادث اخیر پایتخت؛ سستی خاک یا نظارت ناکارآمد؟
وقتی نیمه‌ی تیر امسال، در کارگاه خط متروی شهران انفجار بزرگ لوله‌های گاز رخ داد، شاید کم‌تر کسی گمان می‌کرد که این دست رویدادها بار دیگر در پایتخت رخ بدهند. کم‌تر از دو ماه پس از آن حادثه، نشست زمین در خیابان پیامبر در غرب تهران اتفاق افتاد و چند روز بعد هم ریزش خط متروی کیانشهر و حادثه‌ای البته کوچک در کوهسار، نگرانی‌ها را نسبت به حوادثی از این دست افزایش داد. این در حالی است که بر اساس اعلام رسمی، ۶ کارگر در چند حادثه دو ماه اخیر جان‌شان را از دست داده و تعدادی نیز زخمی شده‌اند. بر اساس اعلام معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در حال حاضر ۲۰ هزار نفر برای ساخت حدود ۷۰ ایستگاه مترو تا پایان سال ۹۶ در کارگاه‌های زیر زمینی شهر تهران فعالیت دارند؛ موضوعی که باعث به وجود آمدن این شائبه بین برخی از کارشناسان شهری و اعضای شورای شهر شده است که بخش‌های نظارت فنی این پروژه‌ها به صورت کارآمد عمل نمی‌کنند. سرعت بیش از حد برخی مدعی هستند پیمانکاران، بعضا در نظارت بر ایمنی کارگاه‌ها همه جوانب را در نظر نمی‌گیرند. رحمت‌الله حافظی، یکی از اعضای شورای شهر تهران درباره حوادث اخیر متروی تهران به «فرهیختگان» مدعی است: «آمار حوادث شهری نسبت به گذشته، به‌ویژه در خطوط مترو زیاد است. این موضوع سبب به وجود آمدن شائبه اجرای پروژه‌ها، با سرعت بیش از حد شده است. البته این یک گمانه است و در روزهای آینده بررسی این موضوع از سوی کمیته ایمنی شورا در دستور کار قرار می‌گیرد تا کارشناسان به صورت میدانی در این زمینه ورود کنند.» بر‌خلاف این عضو شورای شهر مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، سست بودن خاک را دلیل این حوادث دانسته بود و از دست‌اندرکاران خواسته بود دقت بیشتری کنند. 
نظارت در پروژه‌ها واحدهای HSE در شهرداری‌ها مسئولیت نظارت بر کارگاه‌های عمرانی شهر را به عهده دارند. به گفته حافظی در حوادث اخیر باید این واحدها پاسخگو باشند که این نظارت به درستی انجام شده است یا نه؟ مازیار حسینی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در این زمینه با بیان اینکه ایمنی را خط قرمز خود قرار داده‌ایم، گفت: «در برخی اخبار شایعه شده است که مامور HSE در محل حادثه نبوده، اما باید بگویم این فرد جزء یکی از محبوس‌شدگان حادثه کیانشهر بوده که تصاویر آن موجود است.» او همچنین با بیان اینکه تونل متروی کیانشهر سه سال پیش ساخته شده بود، گفت: «همین مساله نشان می‌دهد سرعت و عجله در کار ما وجود ندارد؛ چرا که ما سه سال قبل این تونل را حفر کرده بودیم.» نظارت مساله‌ای مهم بی‌اعتنایی به نظارت در محیط کار در بسیاری از پروژه‌های کشور عیان است. محمد حاج‌اسماعیلی، فعال کارگری در این باره به «فرهیختگان» می‌گوید: «ما در قسمت بازرسی‌ها مکانیسم‌های قوی نداریم. هر وقت به سازمان‌های مسئول انتقاد می‌کنیم آنها می‌گویند ما به اندازه کافی نیرو نداریم تا در هر کارگاهی و برای هر کارفرمایی یک بازرس بگذاریم. در حالی که این فرافکنی است. این مساله نشان می‌دهد ما قادر نیستیم طراحی لازم را برای مکانیسم‌های نظارتی در کشور انجام دهیم.» به گفته او آمار نشان می‌دهد حوادث ناشی از کار در کشور ما حداقل چهار برابر کشورهای توسعه‌یافته است. در حال حاضر کارگاه‌های ساختمانی و معادن در حوادث ناشی از کار آمار بالایی دارند. البته در چندسال اخیر با کم رونق شدن این فعالیت‌ها، آمار آنها هم کاهش پیدا کرده است، اما می‌بینیم که با رونق فعالیت مترو این حوادث در آنجا رخ می‌دهد. به اعتقاد او، قوانین فراوانی در حوزه نظارت بر ایمنی کار وجود دارد، اما از اجرای آنها خبری نیست.
|
