■ آب شدن یخ‌های قطبی به تغییر محور چرخش زمین می‌انجامد

آب شدن یخ‌های قطبی به تغییر محور چرخش زمین می‌انجامد

بررسی‌های تازه‌ی دانشمندان نشان می‌دهد که گرمایش زمین و آب شدن یخ‌های قطبی سبب تغییر توزیع وزن در سطح کره‌ی زمین شده و این موضوع تأثیراتی روی حرکت چرخشی زمین به دور خود داشته است.

چرخش زمین نقش مهمی در شکل گیری حیات روی کره زمین ایفا کرده و این حرکت وضعی و مداری زمین در زندگی ما ثابت است. این موضوع دلیل شکل گیری پدیده شب و روز بوده و برای میلیون ها سال بدون تغییر باقی مانده بود ،متاسفانه در سال های اخیر تغییرات آب و هوایی در حال خراب کردن محوری است که سیاره ما به دور آن می چرخد.

بر اساس یافته های پژوهشگران ، در سال های اخیر ذوب شدن یخ های این منطقه باعث رانش در حرکت قطبی شده است، از دید متخصصان این موضوع دارای اهمیتی بسیار زیاد است زیرا مطالعه این پدیده به دانشمندان اطلاعات ارزشمندی در مورد آب و هوای گذشته و آینده ارائه کرده و در محاسبات GPS و ارتباطات ماهواره ای کاربرد های فراوانی دارد. در حقیقت این حرکت قطبی به جنبش های تناوبی و رانش قطب ها اشاره دارد که برای مدت بیش از 130 سال مشاهده شده، اما باید توجه داشت که این روند برای میلیون ها سال در جریان بوده و دلیل شکل گیری آن ناشی از تغییرات جرم درون زمین و همچنین پدیده هایی است که بر روی سطح قرار دارند. طی دهه های گذشته که دانشمندان اقدام به بررسی این پدیده کرده اند، مشخص شد که محور قطب شمال به آرامی در حال رانش به سمت کانادا بود، اما از حدود 15 سال پیش تغییری در این رانش به وجود آمد. در حال حاضر این رانش تقریبا به سمت نصف النهار گرینویچ پیش می رود.



سورندرا ادهیکاری، یکی از محققان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا و از پژوهشگران ارشد این پروژه مطالعاتی در رابطه با موضوع فوق الذکر گفت: از حدود سال ۲۰۰۰، در این جهت کلی یک تغییر چشمگیر به وجود آمد که بی شک به تغییرات آب و هوایی مرتبط است. عمده ترین این تغییرات مربوط به لایه های یخی، به ویژه لایه های یخی گرینلند است. سرعت آب شدن یخ ها به میزان بسیار زیادی افزایش داشته اند ، به طوری که از سال ۲۰۰۰ که گرمای زمین افزایش یافت به آب شدن میانگین ۲۷۸ گیگا تن یخ در سال منجر شده است. همچنین قطب جنوب هم ۹۲ گیگا تن یخ را در طول یک سال از دست داده، در حالی که کوه های یخی دیگر از آلاسکا تا پاتاگونیا نیز در حال ذوب شدن هستند و این پدیده آب زیادی را روانه اقیانوس ها می کنند که باعث توزیع و جا به جایی مجدد وزن زمین می شود.

این مطالعات همچنین نشان می دهد که آب شدن یخ ها، به خصوص آب شدن سریع یخ ها در گرینلند، در حدود ۶۶ درصد باعث تحول در انتقال محور چرخش زمین شده است. این موضوع یک فرآیند بزرگ شگفت آور در مقیاس جهانی است. دانشمندان برای توضیح دقیق این مساله ؛ حرکت زمین را مانند یک فرفره تصور می کنند. اگر فرفره را با تعدادی سکه بر روی آن بچرخانید ؛ وزن سکه ها باعث تلو تلو خوردن فرفره می شود و به این ترتیب فرفره در یک مسیر خاص رانده می شود. اگر شما جای سکه ها را عوض کنید، تلو تلو خوردن و رانش و حرکت این فرفره تغییر می کند. این مثال ، نمونه کوچک و عینی تاثیری است که تغییرات آب و هوایی در حال انجام آن است، برای درک بهتر این موضوع باید گفت که در دنیای خارج از آزمایشگاه ، به جای سکه، یخ و به جای فرفره، کره زمین قرار دارد.

به باور پژوهشگران مخاطرات پدیده انتقال محور چرخش زمین بسیار جدی است. سایر تاثیرات تغییرات آب و هوائی و گرمایش زمین عمدتا می تواند مربوط به خشکسالی و باران های سیل آسا در بخش های خاصی از جهان شود در حالی که این موضوع به کل کره زمین و فرایند های طبیعی این سیاره وابسته است.

ادهیکاری در توضیح این موضوع اظهار داشت که این دانش می تواند به تجزیه و تحلیل تغییرات گذشته حرکت قطبی و الگوهای بارش وهمچنین پاسخ به سوالات در مورد تغییرات چرخه آب در آینده، برای کمک به دانشمندان مورد استفاده قرار گیرد.

از سوی دیگر با توجه به روند فعلی انتظار می رود که ذوب شدن یخ ها ادامه یافته و به همراه آن پیش بینی می شود حرکت قطبی نیز در معرض تغییر قرار بگیرد.

این پژوهشگر ارشد آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در ادامه توضیحات خود افزود : آن چه من می توانم به شما بگویم این است که ما پیش بینی می کنیم که قسمت بزرگی از لایه های یخی غرب قطب جنوب و گرینلند در آینده ای نه چندان دور از دست خواهد رفت و این موضوع بدان معنی است که مطمئنا مسیر کلی قطب به سمت کانادا بر نخواهد گشت.

فلوریان سیتز، مدیر موسسه تحقیقات جیودیزیکی آلمان که در بخش هایی از این مطالعات مشارکت داشت درباره موضوع فوق گفت: تغییر در محور حرکت زمین به میزان زیادی بستگی به منطقه ای که یخ ها در آن ذوب می شوند دارد و اگر اثر ذوب شدن یخ ها با اثر دیگری متعادل شود (برای مثال، افزایش سطح آب دریا که منتهی به افزایش ذخیره سازی آب در قاره ها، و تغییرات مناطق آب و هوایی می شود). امروزه، تغییرات حرکت قطبی برای مشاهدات نجومی و شاید حتی برای افراد معمولی، و محاسبات GPS امری مهم تلقی شود.

شرح کامل این پژوهش ها و نتایج به دست آمده از آن در آخرین شماره مجله پیشرفت های علم Science Advances که در روز جمعه گذشته منتشر شد ، ارائه شده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.