این مقاله شرح ظهور خیابان لالهزار در دوران ناصری و ویژگیهای آن از جنبههای گوناگونِ کالبدی، فضایی و زیست شهریست. این خیابان با تجهیز شدن به تأسیسات نوین شهری و آراسته شدن با سبکهای تازهی معماری و فراهم آوردنِ مکانی نو، دروازهای به غرب و ویترین نمایش نووارگی شد. نام مقاله : لالهزار ـ عرصهی تفرج، از باغ تا خیابان (شکلگیریِ خیابان به سبک اروپایی در دورهی ناصرالدینشاه) پدیدآورندگان : دکتر زهرا ازهری ، دکتر سیدمحسن حبیبی چکیده : گسترش روابط ایران با غرب در زمان ناصرالدینشاه، زمینه را برای ورود اندیشهها، الگوها و اشیای فرنگی باز کرد. گرتهبرداری از الگوهای فرنگی در شهرسازی، خود را در طرح توسعهی شهر تهران و تبدیل آن به دارالخلافهی ناصری و ایجاد فضاهایی با حالوهوای فرنگی نمایاند. خیابان لالهزار که در بخشی از باغ لالهزار (باغ تفرجگاهی سلطنتی بیرونشهری دوران فتحعلیشاه) ایجاد شد، از شاخصترینِ این فضاهاست. این خیابان با تجهیز شدن به تأسیسات نوین شهری و آراسته شدن با سبکهای تازهی معماری و فراهم آوردنِ مکانی نو، دروازهای به غرب و ویترین نمایش نووارگی شد؛ و نمودهای زندگی مدرن شهری مانند پارک و باغوحش که مفهوم اوقات فراغت را بهگونهای نو مطرح میکردند، در آن ایجاد شدند. تجهیزات نوین همچون چراغ گاز و واگن اسبی، همانندیِ شکلی آن را با نمونههای اروپایی کاملتر کردند؛ هرچند مقصودی مشابه با شهر اروپایی از ایجادشان دنبال نمیشد. حضور زنان برای تفرج و گردش آغاز عصر نوینی در زیست شهری بود که تا آن زمان بیسابقه بود. این مقاله شرح ظهور خیابان لالهزار در دوران ناصری و ویژگیهای آن از جنبههای گوناگونِ کالبدی، فضایی و زیست شهریست. کلیدواژهها : تراموا ، باغ ، خیابان ، طرح نو ، فرنگیمآبی ، چراغ گاز ، تهران ، دورهی قاجار ، زیست شهری.
|