در مسجد شاهعباسی اصفهان، قطعهسنگی کار گذاشته شده است که در همهی 365 روز سال بههنگام نیمروز، لحظهی ظهر را بیسایه نشان میدهد. راز این سنگ تنها در چگونگی تابش آفتاب نیست، بلکه در روش پوشاندنِ سایه با سنگ مثلثشکل است که در این بررسی چگونگی آن آشکار شده است.
نام مقاله : راز سنگ ساعت مسجد شاهعباسی اصفهان پدیدآورنده : مهندس احمد سعیدنیا چکیده : در حیاط باختری مسجد شاهعباسی اصفهان، واقع در میدان نقشجهان، قطعهسنگی در کنار دیوار شمالی کار گذاشته شده است که در همهی روزهای سال (365 روز) بههنگام نیمروز، لحظهی ظهر را بیسایه نشان میدهد. آنگاه مؤذن بر گلدسته رفته، مردم شهر را به نماز فرامیخواند. سنگ ساعت از دو بخش تشکیل شده است: یکی سنگ مستطیلشکل، و دیگری سنگ مثلثشکل که در کنار آن کار گذاشته شده و با هم یک ذوزنقهی راستگوشه میسازند و در هنگام نیمروز، آفتاب با زاویهی 125 درجه به بدنهی جنوبغربی آن میتابد و با بدنهی شمالغربی مماس میشود. مسجد شاه اصفهان برای جهتگیری به سمت قبله، 45 درجه به سمت جنوبغربی چرخیده است؛ در حالی که میدان نقشجهان برای انطباق با تابش خورشید، 14 تا 17 درجه به سمت جنوبشرقی جهتگیری کرده است. اختلافِ این دو زاویه در دالان ورودیِ مسجد شاه و همچنین در دالان ورودیِ مسجد شیخلطفالله بهگونهای شگفتانگیز بازتاب یافته است. این شگفتی در سنگ ساعت مسجد شاه نیز هست. این سنگ را شیخبهایی تنظیم کرده و در مسجد شاه کار گذاشته است. سنگ ساعت مسجد شاه، بازتابی از دو زاویهی مسجد به سمتِ جنوبغربی (قبله) و میدان به سمتِ جنوبشرقی میباشد. راز این سنگ تنها در چگونگی تابش آفتاب نیست، بلکه در روش پوشاندنِ سایه با سنگ مثلثشکل است که در این بررسی چگونگی آن آشکار شده است. کلیدواژهها : سنگ ساعت ، معماری مساجد ، آفتابنما ، نیمروز ، سایه.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
