■ نام مقاله: برآورد رسوب‌دهی شبکه‌ی جاده‌ی جنگلی با بهره‌گیری از مدل تحویل رسوب و سامانه‌ی اطلاعات مکانی
■ پدیدآورندگان: ذکریا اسداللهی، صالح یوسفی، مجید محمدی ■ انتشاریافته در: فصل‌نامه‌ی «علوم و تکنولوژی محیط زیست»، دوره‌ی ۱۸، شماره‌ی ۲، تابستان ۱۳۹۵. ■ چکیده : زمینه و هدف: جاده های جنگلی از مهم‌ترین واحدهای مدیریتی جنگل محسوب می شوند که در حمل و نقل چوب و استفاده از سایر خدمات جنگل مانند شکار، توریسم و غیره نقش ویژهای را ایفا می کنند. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ناشی از جاده سازی در جنگل، به ویژه در صورت عدم رعایت اصول جاده سازی، ایجاد و افزایش اشکال مختلف فرسایش در اطراف جاده و بالطبع رسوب زایی در اثر از بین بردن پوشش گیاهی، تخریب ساختمان خاک، افزایش سرعت رواناب و ناپایدار کردن شیب دامنه است. روش بررسی: در این تحقیق، رسوب ناشی از جادههای جنگلی موجود در بخشی از جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس، با استفاده از مدل تحویل رسوب و در محیط GIS تخمین زده شد. عوامل موثر بر فرسایش در این مدل شامل زمین شناسی، جاده، شیب، بارندگی، پوشش گیاهی و شبکه آب‌راهه می باشند. یافته‌ها: فرسایش تولیدی از این شبکه جاده بدون در نظر گرفتن میزان تحویل رسوب در حدود ۴/۱۵۷۶ تن در سال تخمین زده شد. با در نظر گرفتن میزان تحویل رسوب بر اساس فاصله از آب‌راهه، رسوب‌دهی از شبکه جاده در حدود ۷/۱۴۰ تن در سال به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد سهم رسوب تولیدی جاده ها در حدود ۳۳/۱ درصد رسوب خروجی حوضه است، در حالی که این جاده ها تنها ۰۱۷/۰ درصد از سطح حوزه آب‌خیز را شامل می شوند. ■ کلیدواژه‌ها : جادههای جنگلی، رسوب‌دهی، سامانه‌ی اطلاعات مکانی، فرسایش، مدل تحویل رسوب.
|
