با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.
نام مقاله: چیستی منظر شهری پدیدآورنده: امیر منصوری انتشاریافته در: مجله‌ی علمی ـ ترویجی «منظر» (دوره‌ی دوم، شماره‌ی ۹، تابستان ۱۳۸۹) شمار صفحه‌ها: ۴ زبان مقاله: پارسی فرمت: PDF اندازه‌ی فایل: ۶۷۵ کیلوبایت چکیده : منظر شهری، ترکیب به‌نسبت تازه‌ای است که پیش از آن که دست‌اندرکاران علم و نظر به تبیین آن بپردازند، در میان مردم و حرفه‌مندان به کار گرفته شد. نخستین بار زنده‌یاد دکتر مزینی در دهه‌ی ۵۰، که کتاب «کوین لینچ» به نام «تصویر شهر» (یا تصور شهروندان از شهر) را «سیمای شهر» ترجمه کرد، این مفهوم را در ادبیات حرفه‌ای و علمی ایران مطرح ساخت. از آن پس تا سال‌های بسیار، سیمای شهر تنها واژه برای سخن گفتن درباره‌ی مفهوم، معنا و چهره‌ی شهر بود و در آغاز بیش‌ترین کاربرد مفهومی این واژه، ریختِ شهر و فیزیک و کالبد ساختمان‌ها بود. دو دهه پس از آن، اصطلاح «منظر شهری» پیدا شد. این رویداد در آغاز بیشتر متکی بر تنوع زبانی بود تا ژرفای فلسفی؛ اما با تشکیل کرسی آموزش منظر در دانشگاه‌های ایران، سطح حرفه‌ای و تجربی تعریف منظر به مرتبه‌ی علمی ارتقا پیدا کرد. اگرچه هنوز دامنه‌ی مناقشه‌ها پیرامون سیما یا منظر و اشتراکات آن با طراحی شهری، فضای سبز، مرمت شهری، محیط زیست و امثال آن کم‌وبیش جریان دارد، اما پشتوانه‌ی محکم علمی و نظریه‌های مبنایی منظر، به‌سهولت پرسش‌های تازه‌پدیدآمده را پاسخ می‌دهد؛ هرچند استوار شدن معنای درست از پدیده‌ها در ایران به دلیل رایج نبودنِ تخصص و رواج شهرت، تلاشی بیشتر از آنچه در جهان معمول است، نیاز دارد. در نخستین همایشی که وزارت مسکن و شهرسازی با عنوان «سیما و منظر شهری، تجارب جهانی و چشم‌انداز آینده» در سال ۱۳۸۲ با مدیریت گروهی بزرگ از استادان شهرسازی دانشگاه‌ها برگزار کرد، این تعریف ـ به مثابه‌ی خشت اول که کج نهاده شد ـ ارائه شد : «منظر شهری عینیتی است که مستقل از انسان وجود دارد و توسط او ادراک می‌شود» (باغ نظر، ۱۳۸۳). سپس همین تلقی نادرست خطاهای دیگری را به همراه آورد: «منظر شهری، واقعیتی عینی است که در مشاهده‌ی هر فرد به دیده می‌آید. منظر، چیزی است عینی و منظر ذهنی معنایی نخواهد داشت جز چیزی که به چشم آید، ولی به چشم دل.» منظر حوزه‌ی قابل‌رؤیت از کی نقطه، کی مسیر و مکان ویژه است. بستر منظر شهر؛ هندسه‌ی فضا، کالبد و به سخن دیگر، فرم کالبدی است. همه‌ی این تلقی‌ها با رواج تعریف ارسطویی از شهر صورت می‌گرفت؛ اگرچه نویسندگان آن‌ها تلاش می‌کنند تعبیر قدیمی را با آرایش نو و ادبیات روز عرضه کنند، اما حاکمیت تلقی کالبدی از شهر در متن تعابیر آن‌ها پیداست. کلیدواژه‌ها : مکان، منظر، فضا، منظر شهری.
|
