■ راه کاری برای آشفته بازار مسکن مهر

راه کاری برای آشفته بازار مسکن مهر

آنچه مایه تاسف است اینکه این پروژه باعث شده تا ملت مجبورشود هزینه سنگین این خطا و آزمون دولتی را پرداخت کند. اگر این طرح سیاسی نمیشد و روال معمول هر پروژه را طی میکرد بدون شک به این حال و روز نمی افتاد.



معماری نیوز - پیروز آهنین: این روزها به هر طرف که میچرخیم آخرش به مسکن مهر میرسیم. تا آنجا که من اطلاع دارم تاکنون طرح شهرسازی به این گستردگی و عظمت در هیچ کجای دنیا اجرا نشده است.

این طرح با سرعت و شتابی که آغاز شد؛ به یک باره کنترل آن از دست مسولین خارج شد و کم کم به یک پروژه بزرگ سیاسی - تبلیغاتی تبدیل شد که امروزه با کوهی از مشکلات روبرو است.

ولی آنچه انکار ناپذیر است، این طرح به نوعی روی زندگی تک تک ما تاثیر گذاشته است. در حالی که اگر این طرح درست اجرا میشد میتوانست ابزار بسیار خوبی باشد در دست دولت برای کنترل قیمت زمین در کلان شهرها.

بدیهی است که با شتابی که این پروره شروع کرد دیگر وقتی برای مطالعه و تحقیقات باقی نگذاشت.

برنامه ریزی آن تنها بر اساس یک باور اقتصادی مسولین شروع شد که فکر میکردند با دادن زمین ارزان قیمت به " قشر کم درآمد جامعه " و با کمی آورده خود متقاضیان و وام بانکی میتوان آنها را خانه دار کرد غافل از اینکه از اساس این فکر غلط است. زیرا قشر کم درآمد چون شغل ثابتی ندارند هیچ بانکی در دنیا به آنها وام نمیدهند و به همین دلیل است که تا کنون درهیچ جایی طرح مشابه آن اجرا نشده و بانک مسکن هم که این کار را کرده، فرمایشی بوده و نه بر اساس اصول بانک داری.

آنچه مایه تاسف است اینکه این پروژه باعث شده تا ملت مجبورشود هزینه سنگین این خطا و آزمون دولتی را پرداخت کند. اگر این طرح سیاسی نمیشد و روال معمول هر پروژه را طی میکرد بدون شک به این حال و روز نمی افتاد.

در موقعی که طرح نواب را ارائه میدادند مسولین شهرداری نظر من را هم جویا شدند که به آنها یاد آور شدم که این سبک شهرسازی که یک بلوار بسیار عریض در وسط قرار میدهیم و در دو طرف آن دیوار بلندی از آپارتمان با تراکم بسیار بالا بنا میکنیم بنام شهرسازی استالینی معروف شده و این بلوار به حالت مرز بین منطقه ها عمل میکند و نمونه این کار شهر شیکاگو است که شهر دار نژاد پرست سابق آن به بهترین وجهی از این برنامه استفاذه کرد برای جلو گیری از رشد محله اقلیت ها. و همچنین محله ها در دو طرف این بلوار بخاطر تراکم بالا در نهایت به مراکز تربیت بزه کاران که نمونه آن پروژه پیویت ساند در امریکا است، تبدیل می شوند. (البته این پیش بینی ها در مورد پروژه نواب هم درست از آب درآمد).

ولی آنچه مایعه تاسف است با تجربه نواب- پیکان شهر- زاهدان و... و مدارک و اطلاعات علمی که امروزه در مورد شهر سازی درکتابخانه ها وسایت ها موجود است طرح مسکن مهر نمی بایستی به این شکل طراحی و مدیریت می شد.

بنظر میرسد که امروزه مسکن مهر به یک ابرمدیریت نیاز دارد تا شاید بتواند تا حدودی آن را جمع و جور کرده و آن را از این بن بست خارج کند.

یکی از بهترین گزینه ها در شرایط فعلی ما در متعهد کردن متخصصین به تعهد کار خود است. بسیاری از طرح آپارتمانها، شهرک ها، جانمایی ها، نحوه استفاده آنها و... در حد بچه گانه بزن بروی است و از افراد حرفه ای انتظار چنین کاری نمی رود و بنظر میرسد که به غیر از اینکه این پروژه منبع در آمد شیرینی برای عده ای بود! حاصل دیگری نداشته است.

تجربه مدیریتی پروژه های ناکارآمد نشان میدهد که بهترین راه کار برای جلوگیری از تکرار آنها در شفاف سازی سلسله مراتب اقدامات و تصمیم گیری ها ی آن است.

برای نمونه روزنامه نگاری فاش کرد دلیل این که شهر طوفان زده "لویزیانا" تاکنون ساخته نشده بخاطر این است که قرارداد باز سازی آن با پیمانکار بزرگی بسته شده و او هم این کار را دست دوم به پیمانکاری دیگری در آتلانتا واگذار کرده و آنها پول پروژه را بعنوان سود پیمانکاری برداشت کرده اند.

این مقاله ساده در روشن کردن این موضوع (شفاف سازی) باعث شد تا مقامات نسبت به اینکار عکس العمل نشان دهند و مصوب کنند که از این پس پروژه هایی که اعتبارات آنها از محل مالیات مردم است میبایست بصورت شفاف کلیه سلسله مراتب تصمیم گیریهای آنها از ابتدا برای مالکین اصلی آن یعنی مالیات دهندگان روی وب سایتی گذاشته شود.

اگر ما هم به چنین اقدامی دست بزنیم بدون شک سطح فرهنگ کاری بسیاری از مهندسین ما بکلی تغیر خواهد کرد.

بسیاری از آنها به خاطر دل نگرانی و ترس از اینکه کارهای بزن برویی آنها در جایی منعکس می شود و بسیاری دیگر از ترس اینکه اظهارات، برنامه، طرح و گزارش آنها ممکن است مورد ارزیابی دیگران قرارگیرد و همچنبن برخی از مدیران دولتی که بر اساس شعور عمومی خود در مورد هر چیزی اظهار نظرمیکنند برای حفظ آبرو در مورد بسیاری از اظهار نظرها وگفته های خود دقت بیشتری خواهند کرد.

بدین ترتیب هر کسی میتواند سوال کند که تعریف مسکن اجتمایی در کدام کتاب، مقاله، کنفرانس، درس دانشگاهی و... آمده و دلیل واگذاری مدیریت اجرایی این طرح به بنیاد مسکن که در واقع یک موسسه خیریه است و آنچنان بزرگ شده که مانند یک وزارتخانه قابل مقایسه است، نیاز دارد تا برای کسب اعتبار خود بین خیرین؛ بیلانی از کارکرد و تناسب هزینه های انجام شده به سرمایه گذاری هایی که تاکنون کرده اند را برای اعتماد سازی مردم به آنها ارایه کنند.

همچنین لازم است بنیاد مسکن آمار مستقلی از کیفیت کارهای خود را اعلام کنند.

مانند اینکه چه تعدادی از ساختمان های ساخته شده آنها با سیستم اسکلت فلزی و پیچ و مهره ای در زلزله آذربایجان، تخریب شده است!