■ آشتی‌ صنعتی برای ساخت مسکن

گروه مسکن- فرید قدیری: بعد از حدود یک ماه «تعلیق غیررسمی» پروژه مپسا (صنعتی‌سازی مسکن) در پرند، در جلسه‌ای که چهارشنبه‌شب گذشته در دفتر وزیر مسکن برگزار شد، وزارتخانه‌های صنایع و مسکن توافق کردند از تولید مسکن پیش‌ساخته در مقابل سنتی‌سازی حمایت بیشتری کنند.
این توافق که به «آشتی‌دوباره» لقب گرفته در نظر دارد انبوه‌سازان در سراسر کشور را با ارائه تسهیلات تشویقی به سمت استفاده از روش‌های جدید ساخت مسکن که به تازگی در قالب 6 فناوری وارد کشور شده، هدایت کند تا سهم افزایش هزینه تولید آهن، سیمان، گچ و میلگرد از بابت هدفمندی، در قیمت تمام‌شده ساخت مسکن به صفر برسد. نتایج بررسی‌های وزارت صنایع نشان می‌دهد تولید کارخانه‌ای یک آپارتمان دو طبقه در مقایسه با روش‌های مرسوم ساخت‌وساز می‌تواند مصرف فولاد و سیمان را به ترتیب 50 درصد و 56 درصد کاهش دهد و دور ریز مصالح را از 100 کیلوگرم بر مترمربع به 2 کیلوگرم بر مترمربع برساند. اکنون مقرر شده از مسیر صنعتی‌سازی مسکن مانع‌زدایی شود تا علاوه بر اینکه فاز پایلوت این پروژه در دهه‌فجر امسال به بهره‌برداری می‌رسد، فاز دوم و سوم و چهارم نیز حداکثر تا پایان سال آینده اجرا و تکمیل شود.
فاز اول صنعتی‌سازی مسکن زمستان پارسال در شهر جدید پرند آغاز شد، اما فراهم نبودن زمینه همکاری، اختلاف‌نظر، ناآشنایی مسوولان با شیوه تولید پیش‌ساخته و مونتاژ قطعات و برخی مسائل بین وزارت صنایع و وزارت مسکن، باعث تاخیر در اجرا شد، اما طبق آنچه مجری مسوول صنعتی‌سازی مسکن در وزارت صنایع به دنیای‌اقتصاد گفته، با توافق چهارشنبه‌شب، فاز اول و دوم که هم‌اکنون در پرند در حال اجرا است، رفع موانع شده و از امروز سرعت می‌گیرد. دولت پارسال همین موقع وزارت صنایع را مامور سرمایه‌گذاری مشترک و تامین مالی بخش خصوصی برای احداث 300 کارخانه‌ تولید و مونتاژ قطعات بزرگ ساختمان‌های مسکونی کرد که ایدرو از طریق شرکت مپسا تاکنون 20 فقره از این نوع کارخانه‌ها را راه‌اندازی کرده و حدود 40 کارخانه دیگر نیز در مرحله احداث قرار دارد.
در دفتر وزیر چه گذشت؟
سید حسن قلعه‌نویی مدیرعامل مپسا -وابسته به سازمان گسترش- درباره جزئیات جلسه چهارشنبه‌شب به دنیای‌اقتصاد گفت: همان‌طور که شما هم پیگیر بودید و خبر داشتید، مدتی بود عملیات مونتاژ قطعات بزرگ آپارتمان‌های مسکونی در پرند به دلیل برخی مسائل کند شده بود و پیمانکاران از دسترسی به تسهیلات بانکی محروم شده بودند، این موضوع چند روز پیش از طریق وزارت صنایع و ایدرو با مقامات وزارت مسکن درمیان گذاشته شد تا اینکه در نهایت چهارشنبه‌شب گذشته جلسه‌ای با حضور رییس ایدرو و بنده در دفتر آقای نیکزاد برگزار شد.
قلعه‌نویی افزود: وزیر مسکن بعد از بررسی گزارشی که ما ارائه کردیم و یکسری مسائل دیگر، تاکید کردند پروژه صنعتی‌سازی مسکن کماکان با اختیاری که به مپسا داده شده باید با سرعت ادامه پیدا کند و دستور مانع‌زدایی و همکاری سایر دستگاه‌ها را نیز صادر کردند. قلعه‌نویی تصریح کرد: انبوه‌سازان برای کنار آمدن با «هدفمندی» باید مصالح سنتی همچون آجر و گچ و سیمان را کنار بگذارند.مدیرعامل مپسا در پاسخ به پرسش دنیای‌اقتصاد مبنی بر اینکه تعلیق و عدم همکاری یک‌ماه اخیر بی‌دلیل نبوده و مثلا وزارت مسکن خواستار تعیین تکلیف رتبه پیمانکاران و کیفیت ساخت‌وسازها بوده است، گفت: همه شرکت‌هایی که در قالب صنعتی‌ساز در پرند مشغول به کار شده‌اند جدید و تازه تاسیس هستند، بنابراین رتبه که سابقه و تجربه شرکت‌ها را نشان می‌دهد ندارند اما پروژه 1100 واحد و همچنین پروژه 5 هزار واحدی که هم‌اکنون توسط این پیمانکاران در پرند در حال اجرا است تمام مسیرهای قانونی شامل صدور پروانه ساخت، نظارت مهندسان ناظر و تاییدیه‌های فنی را طی کرده و هیچ مشکلی بابت کیفیت و رعایت مقررات ساخت‌وساز را ندارد، البته همه این ساختمان‌ها کیفیت یکسان ندارند اما همه حداقل‌ها را رعایت کرده‌اند.
خبرنگار دنیای‌اقتصاد از قلعه‌نویی پرسید آیا دو بار ریزش ناگهانی دو بلوک در حال ساخت در پرند ناشی از عدم رعایت مسائل فنی بوده است؟ که وی پاسخ داد: تولید کارخانه‌ای قطعات بزرگ آپارتمان‌ و مونتاژ آن در پرند شاید به لحاظ فیلتر‌های کنترلی و نظارتی از خیلی ساخت‌وسازهای سنتی و حالت بساز و بفروشی، سخت‌گیرانه‌تر و جدی‌تر بوده و است، اما در پروسه ساخت‌وساز برخی اوقات به دلیل کم‌تجربگی یا عدم رعایت اصول، اتفاقات ناخوشایندی می‌افتد. ریزش‌ها ارتباطی به کل پروژه ندارد و همه سازنده‌ها به دقت کار می‌کنند و اگر اصول فنی را رعایت نکنند از ادامه کار آنها جلوگیری می‌شود. مدیرعامل مپسا تصریح کرد: شایسته نیست به خاطر یک پیمانکار که درست عمل نکرده یا تاخیر داشته سایر سازنده‌ها را تنبیه کرد. این مقام وزارت صنایع در ادامه، درباره نگاه وزیر مسکن و وزیر صنایع به شیوه جدید ساخت‌وساز که تولید در کارخانه و مونتاژ در محل نام دارد، گفت: الان بیش از 6 فناوری نوین ساخت مسکن در کشور شکل گرفته و با هر کدام از این فناوری‌ها تا کنون بیش از 100 واحد مسکونی در حال ساخت است. آقای نیکزاد کاملا حامی و پشتیبان ما هستند و حتی تاکید دارند سهم صنعتی‌سازی مسکن از کل ساخت‌وسازها در کشور باید بیش از 30 درصد افزایش پیدا کند.
آقای محرابیان نیز از روند شکل‌گیری این رشته جدید صنعتی رضایت دارند و از نزدیک آن را کنترل می‌کنند. قلعه‌نویی در پاسخ به پرسش خبرنگار دنیای‌اقتصاد مبنی بر اینکه چرا همان‌طور که وزیر مسکن اختیار تام به مپسا داده تا مسیر جدید بدون اتلاف وقت در دستگاه‌های اداری و نامه‌نگاری‌های پیچیده و زمان‌بر، جلو رود، وزیر صنایع تاکنون چنین اختیاری را به شما اعطا نکرده است؟ گفت: اگر تفسیر درستی از اختیار دادن داشته باشید می‌بینید که اختصاص شرکت مپسا به صنعتی‌سازی مسکن یعنی همین اختیار دادن اما نمی‌شود خارج از ضوابط و اصول دولتی، انتظار داشت. مپسا وابسته به ایدرو در حال حاضر کاملا در اختیار صنعتی‌سازی قرار دارد. مدیرعامل مپسا همچنین گفت: با برنامه‌ریزی انجام شده مقرر کرده‌ایم با عبور از 4 فاز اولیه، از سال 91 صنعتی‌سازی مسکن را در کشور به داخل شهرها بیاوریم تا انبوه‌سازان نیز بتوانند از روش‌های باصرفه و اقتصادی برای ساخت‌وساز استفاده کنند.
در فاز اول یا همان پایلوت، 20 شرکت ساختمانی هر کدام اقدام به ساخت 50 تا 60 واحد مسکونی کرده‌اند، در فاز دوم 30 شرکت دارند 5 هزار واحد احداث می‌کنند، در فاز سوم 45 شرکت هر کدام 300 تا 500 واحد مسکونی خواهند ساخت و در فاز چهارم 75 تا 90 شرکت ساختمانی هر کدام 750 تا 1000 واحد مسکونی احداث خواهند کرد. بعد از این 4 گام، شرکت‌های صنعتی‌ساز به بلوغ کامل می‌رسند و آمادگی دارند از ظرفیت واقعی کارخانه که تولید حداقل یک هزار واحد مسکونی است، استفاده کنند.
متری 300000 تومان یا 410000 تومان؟
در ادامه گفت‌وگو با مدیرعامل مپسا از او پرسیده شد «واحدهای مسکونی در حال ساخت در پروژه 1100 واحدی براساس متر مربعی 300 هزار تومان ساخته می‌شود، اما چرا متری 410 هزار تومان تحویل متقاضیان می‌شود؟» که در پاسخ شنید: تعاریف از قیمت ساخت متفاوت است. در قرارداد این واحدها، بنای ساخته‌شده باید به قیمت متری 300 هزار تومان محاسبه شود. بخشی از این بنا مفید و بخشی دیگر غیرمفید و مشاعات است که باید محاسبه و لحاظ شود، همچنین قیمت تمام‌شده تحویل این واحدها با توجه به عملیات تکمیلی و تجهیزاتی که در داخل آنها تامین شده با قیمتی که باید با آن بنا ساخته شود، متفاوت خواهد بود. مدیرعامل مپسا سپس به اقداماتی که تاکنون برای ترویج صنعتی‌سازی انجام شده اشاره کرد و گفت: 2 واحد درسی در دانشگاه‌های سراسری برای این رشته برقرار کرده‌ایم و همچنین از طریق سازمان فنی‌حرفه‌ای اقدام به تربیت مربی‌هایی که بتوانند فرآیند ساخت‌وساز صنعتی را در سایر شهرها آموزش بدهند، کرده‌ایم و تاکنون 49 همایش برای مدیران مسکن‌وشهرسازی، شهرداری‌ها و نظام‌مهندسی برگزار کرده‌ایم. قلعه‌نویی افزود: تاکنون طرح احداث 42 کارخانه تولید قطعات پیش‌ساخته مسکن در قالب طرح آمایش، نهایی شده که از این تعداد 22 طرح در مرحله دریافت تسهیلات بانکی است. همچنین ایدرو نیز در قالب حمایت مالی و سرمایه‌گذاری مشترک تاکنون موفق به اتمام مراحل مقدماتی احداث 22 کارخانه در این حوزه توسط بخش خصوصی شده است. این مقام صنعتی تصریح کرد: با میان‌برهایی که به تازگی از طریق اختیارات داده شده از طرف وزیر مسکن به وجود آمده، سرعت در این مسیر افزایش چند برابری پیدا می‌کند.