به گزارش خبرنگار مهر، کرمان طی سالهای اخیر با رشد و توسعه روز افزون همراه بوده است اما این توسعه خود یکی از چالش برانگیز ترین بحثهای کارشناسان شهری در بزرگترین شهر جنوبشرق کشور محسوب می شود به گونه ای که مرکز شهر کرمان که عنوان بافت تاریخی را نیز یدک می کشد با وسعتی معادل 400 هکتار به ویرانه ای بزرگ تبدیل شده است و هر روز شاهد موج مهاجرت ایرانیان و از سوی دیگر سکونت افاغنه است اما وسعت شهر در حومه به خصوص در قسمت غربی روز به روز افزوده می شود و آپارتمانها و ساختمانهای سر به فلج کشیده یکی پس از دیگری سر از خاک برمی دارند. جدای از مباحث ایجاد حاشیه نشینی و توسعه افقی شهر در کرمان که خدمات رسانی به شهروندان را پرهزینه و مشکل کرده است باید راهکار اساسی برای ساماندهی بافت فرسوده شهر کرمان اندیشیده شود.
عکسهایی عجیب اما واقعی از مرکز یک شهر تاریخی چندی قبل خبرگزاری مهر اقدام به انتشار عکسهای هوایی از مرکز شهر کرمان کرد که موجب تعجب برخی مسئولان و حیرت مردم این شهر شد جالب اینکه برخی از پایگاههای خبری از این عکسها به عنوان عکسهای عجیب اما واقعی از بافت تاریخی کرمان یاد می کنند. هر چند که پس از پیگیری و گزارشهای مستمر مهر در نهایت جلساتی برگزار و بازدیدهایی نیز از وضعیت توسعه شهری کرمان توسط مسئولان انجام شد اما در نهایت باز همه چیز مسکوت ماند. ادامه درخواستهای مکرر برای برداشتن قفل از بافت تاریخی در حال تخریب کرمان اما این روزها مسئولان شهرداری، شورای شهر، مردم و حتی دادگستری کرمان خواستار چاره اندیشی برای رفع مشکل بافت تاریخی شهر کرمان شده اند و باید دید در مقابل این درخواستهای چه اقدامی صورت می گیرد. در کرمان 400 هکتار بافت تاریخی متمرکز و همچنین هزار و 500 هکتار بافت فرسوده غیر متمرکز وجود دارد که در این میان ثبت ملی بافت تاریخی شهر کرمان این روزها قفلی شده است بر موتور توسعه و عمران شهری این شهر در حال توسعه. طبق اظهار نظر مسئولان، کرمان با بیش از 270 اثر تاریخی ثبت شده رکورد ثبت ملی آثار تاریخی را شکسته است و این درحالی است که اکثر این آثار به خصوص در بافت تاریخی رها شده اند.
عدم نگهداری مطلوب، عدم رغبت مردم برای سرمایه گذاری در این منطقه، سکونت روز افزون افاغنه که علیرغم خواسته کرمانی ها همچنان ادامه دارد، عدم مرمت و عدم توانایی در خدمات رسانی شهری به این مناطق بافت فرسوده کرمان را تبدیل کرده است به مجموعه از خانه های در حال تخریب و در بسیاری موارد ویرانه هایی که در حال ریزش هستند و محلی شده اند برای تجمع زباله، اراذل و اوباش و معتادان. طرحهای عمرانی در قلب کرمان سکته می کنند! این حقیقت در حالی قلب شهر کرمان را هدف قرار داده است که طرحهای عمرانی به دلیل ثبت این بناهای در حال ویران شدن در فهرست آثار ملی قابل اجرا نیستند و میراث فرهنگی بر رعایت حریم این بناها اصرار دارد. نکته قابل توجه اینکه با وجود سبقه تاریخی و هویت تاریخی شهر کرمان در بافت تاریخی تا کنون حتی یک خانه تاریخی نیز برای نمونه در کرمان مرمت نشده است و این پتانسیل فرهنگی و گردشگری در حال نابود شدن است اما میراث همچنان تاکید دارد که حریم این بناها حفظ شود. بافت تاریخی در حال تخریب عامل نازیبایی شهر کرمان! این درحالی است که کارشناسان عمران شهری عقیده دارند که باید با حفظ مناطق شاخص بافت تاریخی و مرمت و تغییر کاربری آنها می توان زمینه تحول و احیا در این منطقه را فراهم کرد و از سوی دیگر با تغییر حریمها که باید با همکاری مسئولان میراث فرهنگی انجام شود برخی خانه های در حال ویرانی که چهره شهر را نازیبا و مکدر کرده اند حذف و توسعه شهری کرمان در این بخش محقق شود.
نکته قابل توجه اینکه عدم رسیدگی به این بناها، کرمان را به دلیل زلزله خیز بوده در جرگه شهرهایی قرار داده است که با خطر سازه های با مقاومت بسیار کم روبرو است. بافت تاریخی توسعه شهری را کند کرده است/ باید چاره اندیشی شود در این خصوص شهردار کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهر کرمان با مشکلات شهری مختلفی رو برو است که یکی از این مشکلات در بافت تاریخی شهر نهفته است و توسعه شهری را کند کرده است. ابوالقاسم سیف الهی با اشاره به طرحهای توسعه و پیشرفتهای اخیر شهر کرمان افزود: به وضوح حرکت رو به جلوی شهر کرمان قابل مشاهده است و این روند با شتاب درحال انجام است و تحولی گسترده را در کرمان در حال مشاهده هستیم. شهردار کلانشهر کرمان افزود: متاسفانه با وجود کلانشهر بودن کرمان اما بودجه های ملی این شهر با سایر کلانشهرها تفاوت بسیار زیادی دارد و تغییر این رویه مطالبه ای است که ما از مسئولان در سطح ملی داریم. وی گفت: از سوی دیگر مشکلات دیگری در مسیر توسعه کرمان وجود دارد که این مسئله به خصوص در بافت تاریخی کرمان مشاهده می شود و عدم ساماندهی این بخش از شهر مشکلاتی را به وجود آورده است.
شهرداری آمادگی لازم برای همکاری با میراث فرهنگی را دارد وی با اشاره به مقررات میراث فرهنگی در خصوص رعایت این حرائم گفت: شهرداری وجود آثار تاریخی را هویت شهر می داند و تمام توان خود را در راستای حفظ و نگهداری و رونق آنها انجام می دهد اما در بافت تاریخی شاهد وجود بسیاری خانه های نیمه ویران هستیم که ثبت شده اند و باید حریم این بناها را رعایت کنیم که همین مسئله ساخت و ساز در مرکز شهر کرمان را کند کرده و از سوی دیگر چهره شهر نیز نازیبا شده است. سیف الهی ادامه داد: در حالی ساخت و ساز و سکونت در مرکز شهر با مشکل مواجه است که این مسئله موجب افزایش ساخت و ساز در حومه شهر شده و همین مسئله موجب عدم تناسب جمعیت شهر با وسعت آن شده است و هزینه خدمات دهی برای هر شهروند را در این شهر بسیار زیاد کرده است. وی خواستار ارائه راهکاری برای حل این مشکل شد و گفت: باید بافت تاریخی به عنوان قلب شهر کرمان رونق پیدا کند ضمن اینکه بافت تاریخی شهر را نیز رونق دهیم و مردم را راغب کنیم که در این قسمت از شهر سرمایه گذاری کنند. وی ادامه داد: کرمان جز شهرهایی است که بیشترین تعداد بناهای ثبت شده را دارد در حالیکه رسیدگی به آنها مطلوب نیست. بناهای شاخص احیاء و بناهای درحال ویرانی حذف شوند شهردار کرمان خواستار ارائه راهکاری برای خروج از بن بست در بافت تاریخی شهر کرمان شد و گفت: خانه های شاخص و مناسب این بخش از شهر باید با مرمت و تغییر کاربری در جذب گردشگر مورد استفاده قرار گیرند همانطور که در برخی شهرهای دیگر شده است و از این حالت نا مناسب خارج شود.
وی از آمادگی شهرداری برای سرمایه گذاری در این زمینه خبر داد و گفت: رونق بناهای تاریخی موجب رونق شهر می شود اما باید برای بناهای تاریخی کرمان این زمینه را مهیا کنیم و از سوی دیگر برخی بناها که درحال نابودی هستند و ارزش چندانی نیز ندارند را از این چرخه خارج کنیم. وی افزود: برخی بناهای ثبت شده تاریخی بجای اینکه موجب زیبایی و جذب گردشگر باشند هم اکنون به مهمترین معضل در راستای زیبا سازی شهر تبدیل شده اند و در حال تخریب هستند که میراث فرهنگی باید برای این بناها چاره اندیشی کند و اینکه بخواهیم تنها آنها را در وضعیت موجود نگه داریم هیچ فایده ای به حال مردم ندارد ضمن اینکه چهره شهر را به خصوص در بافت تاریخی نازیبا می کنیم. حفظ حرایم بناهای تاریخی خط قرمز میراث فرهنگی!/ وضعیت موجود را حفظ کرده ایم از سوی دیگر مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی میراث فرهنگی کرمان در گفتگو با مهر با تائید بروز مشکلاتی در بافت فرسوده کرمان گفت: با این وجود خط قرمز میراث همیشه رعایت حریم بناهای ثبت شده در فهرست آثار تاریخی است و باید این روند رعایت شود. محمد مهدی افضلی در گفتگو با مهر در خصوص اینکه چرا وضعیت بافت فرسوده کرمان اینچنین نامناسب و خارج از شان این شهر تاریخی است گفت: این وضعیت ثمره یک غفلت تاریخی است زیرا به دلیل عدم ایجاد جذابیت برای سکونت در این بخش از شهر بسیار از کرمانی ها بافت تاریخی را به حال خود رها کرده اند و به سایر مناطق شهر مهاجرت کرده اند و از سوی دیگر افاغنه در این مناطق ساکن شده اند و مسلما این افراد هیچ دلسوزی برای حفظ بافت تاریخی و هویت فرهنگی ما ندارند و به مرور به دلیل بی توجهی این قسمت از شهر رو به تخریب گذاشته است.
وی ادامه داد: با این وجود میراث فرهنگی به دلیل ثبت شدن این بخش از شهر سعی کرده است وضعیت موجود را حفظ کند این درحالی است که رونق بافت تاریخی نیاز به همکاری همه دستگاهها دارد. از پیشنهاد خبرگزاری مهر برای ایجاد کارگروه ساماندهی بافت تاریخی استقبال می کنیم افضلی از پیشنهاد مهر برای ایجاد کارگروهی در راستای تصمیم گیری نهایی برای بافت تاریخی کرمان استقبال کرد و گفت: اگر زمینه این امر مهیا شود میراث نیز آماده همکاری برای حل مشکلات است. وی ادامه داد: هم اکنون اگر صاحبان خانه های تاریخی تمایل به بازسازی داشته باشند به شرط اینکه هویت بنا حفظ شود 50 درصد از هزینه تعمیرات توسط میراث فرهنگی به صورت بلاعوض داده می شود و این امر بارها اعلام شده اما کسی برای احیاء این خانه ها اقدامی نمی کند. وی افزود: شاید دلیل اصلی این امر نیز دیدگاه برخی صاحبان این خانه ها برای تخریب و بلند مرتبه سازی است که این امر به هیچ وجه جز سیاستهای میراث فرهنگی نیست. افضلی ادامه داد: از سوی دیگر میراث مجوز تخریب خانه هایی را که به دلیل تخریب هویت خود را از دست داده را صادر می کند. مردم باید برای احیای بافت تاریخی پیش قدم شوند! وی گفت: مهمترین عامل برای عدم احیای بافت تاریخی در شهر کرمان عدم رغبت مردم است که باید برای این امر چاره اندیشی شود به عنوان مثال چرا باید در برخی استانهای دیگر شاهد احیای این بخش از شهر باشیم اما در کرمان اینگونه نباشد واضح است که در این استانها مسئولان و مردم خواسته اند و دست به دست هم داده اسند و بافت تاریخی را به مهمترین مرکز هتل داری و خدمات رفاهی تبدیل کرده اند اما در کرمان این اتفاق نیفتاده. بافت فرسوده به مرکز مشکلات اجتماعی تبدیل شده است عضو شورای شهر کرمان اما چندی قبل در جلسه شورای شهر کرمان با اشاره به نامطلوب بودن وضعیت بافت فرسوده کرمان خواستار برنامه ریزی سریع مسئولان برای رفع مشکلات این بخش از شهر کرمان شد. فتح الله مویدی وضعیت بافت قدیم شهر کرمان را نامناسب و دور از شان شهر کرمان خواهند و خواستار برنامه ریزی جدی مسئولان برای رفع مشکل شد. وی ادامه داد: وسعت بافت قدیم که در مرکز شهر کرمان قرار گرفته است و خرابه های این قسمت از شهر مشکلاتی را در زمینه های مختلف به وجود آورده است که برای اصلاح و جلوگیری این مشکلات باید ساماندهی بافت فرسوده کرمان را در دستور کار قرار دهیم. این عضو شورای شهر کرمان گفت: با توجه به موقعیت این بخش می توان از آن برای توسعه فعالیتهای تجاری بخصوص ایجاد بازار صنایع دستی کرمان استفاده کرد. وی ادامه داد: با توجه به تاریخی بودن این بخش از شهر در صورت انجام فعالیتهای صنایع دستی همخوانی ایجاد خواهد شد و هنرمندان نیز بدون واسطه کالاهای خود را ارائه می دهند. وی تدوین طرح جامع در بافت قدیم شهر کرمان را الزامی دانست و گفت: در حالیکه این منطقه می تواند به مرکز گردشگری کرمان تبدیل شود هم اکنون به مرکز برخی مشکلات اجتماعی بدل شده است. رئیس شورای شهر کرمان نیز اخیرا خواستار چاره اندیشی و ورود مدیریت کلان استان برای رفع مشکلات موجود در بافت تاریخی شهر کرمان شده است و در این میان باید دید که تصمیم استاندار کرمان برای رفع مشکلات این بخش از شهر چیست؟
درخواست دادگستری کرمان برای حل مشکلات بافت تاریخی این درحالی است که حتی مسئولان دادگستری کرمان نیز در خصوص بافت تاریخی شهر کرمان طی روزها اخیر عکس العمل نشان داده اند. حجت الاسلام علی توکلی، رئیس کل دادگستری استان کرمان در نشست عمومی شورای شهر کرمان برخی سیاستهای میراث فرهنگی را مانع توسعه شهر دانسته است و گفته که برخی قوانین میراث فرهنگی راه را برای آبادانی شهر می بندد. وی تاکید کرد: برای تغییر چهره شهر کرمان باید بافت های قدیم و فرسوده ترمیم شوند که متاسفانه برخی قوانین میراث فرهنگی مانع اجرایی شدن آن و در نتیجه توسعه و آبادانی شهر می شود. وی تصریح کرد: باید در جهت تسهیل این قوانین گام برداشته شود تا با رونق هسته مرکزی شهر کرمان از گسترده شدن بی رویه شهر که تبعات و عوارض زیادی برای شهروندان دارد، جلوگیری شود. ....................... عکس: حمید صادقی گزارش: اسما محمودی
|
