■ ابلاغیه‌ی دفتر مقررات ملی ساختمان در پی حادثه‌ی «پلاسکو»

ابلاغیه‌ی دفتر مقررات ملی ساختمان در پی حادثه‌ی «پلاسکو»
■ وضعیت نامناسب اقتصادی، عامل اهمال کارفرمایان در رعایت ایمنی
■ غیبت سرپرست ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی

وضعیت ایمنی ساختمان‌ها اگرچه در طی سال‌های اخیر بسیار بهبود یافته، اما هنوز عوامل بسیاری وجود دارد که موجب می‌شود این موضوعِ بسیار مهم چه در دوره‌ی ساخت و چه در دوره‌ی بهره‌برداری مغفول واقع شود.

در این گزارش تعدادی از مدیران کل راه و شهرسازی استان‌ها در گفت‌و‌گو با خبرنگار «صما» وضعیت ایمنی ساخت وسازها و میزان توجه به الزامات زیست محیطی در استان‌های متبوع خود را تشریح کرده اند.

الزامات ایمنی در کدام بخش‌ها رعایت نمی‌شود؟

در همین راستا مدیرکل راه ‌‌و شهرسازی استان گلستان گفت: در استان ما نیز موارد مندرج در مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان و سایر ضوابط موجود درخصوص ایمنی ساختمان ها تاحدودی رعایت می شود.

به گزارش «صما» ابراهیم مبارک قدم در گفت ‌و گو با «دبیرخانه‌ چهره سال صنعت ساختمان» ادامه داد: البته متاسفانه بخشی از این الزامات نیز رعایت نمی شود و این ضعف بیشتر در بخش تجهیز کارگاه ها، نصب حفاظ های ایمنی، تجهیزات فردی و همچنین گماردن یک نفر به عنوان سرپرست ایمنی در برخی از کارگاه ها که معمولا بیش از ده نفر کارگر در حوزه کاری خود دارند، قابل مشاهده است.

وی با اعلام اینکه در این حوزه اقداماتی را به صورت مشترک باهمکاری سازمان نظام مهندسی استان، اداره کل تعاون، کار و رفاه امور اجتماعی و اداره کل فنی و حرفه ای شروع و تفاهم نامه ای را در این بخش مبادله کرده ایم افزود: براساس این تفاهم نامه یک کمیته ایمنی تشکیل شده است و این کمیته ایمنی سه موضوع را پیگیری می کند.


مبارک قدم در این راستا تشریح کرد: مسئله اول آموزش نیروهای فعال در کارگاه های ساختمانی و همچنین آموزش خود مهندسان ناظر است. موضوع دوم مربوط به پیگیری موضوع بیمه های مربوط به بحث مسئولیت مدنی است و درنهایت موضوع سوم رصد کردن آن دسته از کارگاه های ساختمانی است که در آنها نکات ایمنی رعایت نمی شود.

وی افزود: در مورد موضوع آخر، تذکراتی برحسب مورد از سوی اداره راه و شهرسازی و یا اداره کار صادر می شود و این تذکرات سازنده ساختمان اعم از اینکه مجری ذی صلاح باشد و یا مالکی را که احداث ساختمان وی توسط ناظران کنترل و هدایت می شود، مجاب می کند تا نکات ایمنی را در کارگاه های خود رعایت کنند.

مدیرکل راه ‌‌و شهرسازی استان گلستان این اقدامات را آغاز راه ایمنی دانست و گفت: اخیرا این موضوع را در سمینار HSE که در مازندران برگزار و تجربیات و الزامات قانونی در این سمینار عنوان شد، در استان گلستان هم ما تحقق این موضوع را شروع کرده ایم که بتوانیم با تقویت این کمیته و برگزاری دوره های آموزشی، مسئله رعایت ایمنی را تقویت کنیم.

این مسئول با بیان اینکه در بحث رعایت الزامات زیست محیطی هم باید از نماینده سازمان شهرداری هم برای حضور در این کمیته دعوت کنیم اظهار داشت: در برخی از کارگاه های ساختمانی نخاله ها و برخی از مصالح ساختمانی پیرامون خود کارگاه و خارج از محوطه کارگاه تلنبار می شود و ضمن اینکه وضعیت ناپسندی به لحاظ منظر به وجود می آورد، بر بحث عبور و مرور و محیط زیست و محیط پیرامون هم تاثیرات منفی می گذارد.

وی تاکید کرد: با توجه به قوانینی که شهرداری در رابطه با بحث سد معبر دارد، باید در این حوزه ورود و با ما همکاری کند. البته شهرداری منعی از اجرای مقررات ندارد ولی با حضور و پیگیری و مذاکره می تواند حساسیت آنها را نسبت به موضوع افزایش دهد.

بررسی امنیت و آسیب پذیری ساختمان ها از نظر حریق

مبارک قدم در عین حال با تاکید بر اهمیت توجه به اصول زیست محیطی گفت: در حال حاضر بحث محیط زیست به خصوص در حوزه شهری که محل حضور مردم است، به طور مستقیم اثرات منفی خود را روی مسائل ایمنی عابران و ایجاد اختلال در عبور و مرور آنها می گذارد.

وی همچنین با ابراز تاسف از حادثه ساختمان پلاسکو عنوان کرد: در پی حادثه اخیر ساختمان پلاسکو، دفتر مقررات ملی ساختمان، الزاماتی را درخصوص بررسی میزان آسیب پذیری ساختمان ها به عمل آورده و براساس پیگیری دفتر مقررات ملی، قرار شده تا ما هم در استان، با همکاری سازمان آتش نشانی، راه و شهرسازی و نظام مهندسی، ساختمان هایی با ارتفاع ۵ طبقه به بالا را ارزیابی کنیم تا پی ببریم که از نظر حریق تا چه حد ایمن و آسیب پذیر هستند.

این مسئول با بیان اینکه حادثه تلخ پلاسکو اثرات عمیق ناخوشایندی را روی احساس و افکار عموم جامعه به جای گذاشت گفت: ضروری است که برای جلوگیری از تکرار وقوع چنین حوادثی توجه کنیم و تلاش ما این است تا یک تصویری از وضعیت موجود داشته باشیم و براساس آن بتوانیم برنامه ریزی کنیم که شهرداری، راه وشهرسازی و نظام مهندسی چه اقداماتی را باید انجام دهند.

وی خاطر نشان کرد: در این زمینه با توجه به مذاکرات انجام شده با معاونت امور عمرانی استانداری استان درخصوص حوادث و بحران های احتمالی، استانداری نیز از برنامه ریزی در این حوزه و کمک برای اعمال مقررات مربوطه استقبال کرده است.

ساخت‌وسازهای بدون ضابطه در بافت‌های فرسوده

مدیرکل راه ‌‌و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان نیز با بیان اینکه ساخت و سازهای شهری انجام شده در طول چند سال گذشته در این استان درحدود ۴۰ تا ۵۰درصد مقاوم هستند گفت: در همه این ساختمان ها ضوابط فنی و مقررات ملی ساختمان رعایت می شود و این بناها مشکلی از نظر مقاومت ندارند و می توانند در مقابل زلزله های بالای ۶ ریشتر نیز مقاوم باشند.

مسعود مالکی در ادامه افزود: اما ساختمان های واقع در بافت های فرسوده از مقاومت چندانی برخوردار نیستند و این خانه ها بدون ضابطه ساخته شده اند و این در حالی است که ۴۳ درصد از جمعیت شهری ما در بافت های فرسوده زندگی می کنند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در بخش بلندمرتبه سازی نیز الزامات ایمنی رعایت می شود گفت: در این زمینه سازمان نظام مهندسی به طور کامل روی عملکرد مهندسان نظارت می کند و علاوه بر اینکه مهندسان ناظر نظارت می کنند، گروه های نظارتی اداره کل راه و شهرسازی نیز به صورت عالیه بر اساس ماده ۳۵ قانون نظام مهندسی اعمال نظارت می کنند.

مالکی نظارت ها در بخش بلندمرتبه سازی را در حد بسیار مطلوبی توصیف کرد و افزود: آن تعدادی از مهندسانی هم که در انجام وظایف خود کوتاهی می کنند، به شورای انتظامی معرفی می شوند و در پروژه هایی هم که ایرادات جزئی وجود دارد به آنها اخطار داده می شود و از همین روز وضعیت ساخت و سازهای بلندمرتبه خوب است.

وی افزود: به ویژه اینکه هم اکنون از سبک سازی و فناوری های نوین سقف های سبک در ساختمان سازی استفاده می شود و کیفیت ساخت ارتقا یافته است.

توجه به مسائل زیست‌محیطی در طرح‌های تفصیلی و جامع

این مسئول همچنین با بیان اینکه اگر کاربری ها به درستی انتخاب شود مسائل زیست محیطی حل می شود گفت: برای مثال اگر یک ساختمان مسکونی در یک محیط صنعتی ساخته شود قطعا به لحاظ وجود آلایندگی در آن منطقه، ساکنان آن ساختمان آسیب پذیر هستند.

وی با ابراز خرسندی از اینکه امروزه در طرح های تفصیلی و جامع که از سوی وزارت راه و شهرسازی مصوب می شود، همه موارد را در نظر می گیرند و هیچ گاه اجازه ساخت و ساز مسکونی در مناطق صنعتی را نمی دهند گفت: همچنین در مناطق تجاری کمتر اجازه احداث خانه های مسکونی را می دهند.

مالکی با تاکید بر اینکه تامین فضاهای آموزشی، فرهنگی و حداقل سرانه فضای سبز در محلات نیز از الزامات زیست محیطی است اظهار داشت: بحث سیستم فاضلاب هم از اهمیت بسزایی برخوردار است. چون اگر سیستم فاضلاب به فاضلاب شهری وصل شده باشد، بسیار بهتر است تا اینکه از چاه جذبی استفاده شود. چون چاه جذبی نفوذ پیدا می کند و ممکن است آلودگی آب های زیرزمینی یا مشکلات خاص خود را به همراه داشته باشد.

رعایت ایمنی نیاز به یادآوری مستمر دارد

علاوه بر این مدیرکل راه ‌‌و شهرسازی استان خراسان شمالی درخصوص وضعیت ایمنی در ساخت و سازهای این استان گفت: ایمنی در ساخت و سازها به لحاظ رعایت مقررات ملی ساختمان، نحوه کارکرد و عوامل اجرایی و کارگران فعال در پروسه ساخت، تاحدودی در پروژه ها رعایت می شود و بیمه هم در اکثر پروژه ها برقرار است.

علی اصغر بدیعی مقدم در گفت‌وگو با «دبیرخانه‌ چهره سال صنعت ساختمان» اضافه کرد: طی بازدیدهای مستمر از سوی اداره راه و شهرسازی هم نظارت عالیه انجام می شود و نیاز است که همچنان رعایت الزامات مقررات ملی ساختمان را یادآوری کنیم تا نیروهای فعال در حوزه عملیات و اجرا با مشکل مواجه نشوند.

وی ادامه داد: مسئله بعدی مربوط به ایمنی تجهیزات و سیستم های مورد نیاز در ساختمان ها است و برای مثال در ساختمان های بالاتر از ۴ طبقه بحث امنیت آسانسورها مطرح می شود و خوشبختانه کنترل آسانسورها در استان ما جدیت پیدا کرده است.

بدیعی مقدم با بیان اینکه در بخش سایر موضوعات مرتبط با ایمنی خود ساختمان، عوامل دیگری مثل شهرداری و آتش نشانی نیز اعمال کنترل می کنند تاکید کرد: کنترل مستمر و دائمی این موضوعات یک نیاز اساسی است و رعایت ایمنی نیاز به یادآوری همیشگی دارد تا بتوانیم حوادث و چالش ها در حین ساخت را به حداقل برسانیم و همچنین پس از ساخت و در دوره بهره برداری، ساکنان با مشکل مواجه نشوند.

این مسئول درخصوص مشکلات موجود در زمینه رعایت الزامات ایمنی در ساخت و سازها تصریح کرد: در این حوزه بیشتر مباحث اقتصادی مطرح است و اگر شرایط اقتصادی کارفرمایان در عرصه ساخت و ساز بهبود و منابع مالی آنها افزایش یابد، رعایت این مسائل هم شاید بیشتر لحاظ شود، درغیر این صورت ممکن است شاهد اهمال نسبت به این الزامات باشیم.

مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی همچنین درخصوص الزامات زیست محیطی گفت: در استان ما خوشبختانه با توجه به اینکه میانگین تعداد طبقات تا ۵ طبقه است، رعایت الزامات زیست محیطی اتفاق می افتد. اما به نظر می رسد که باید در ساختار ساخت وسازهای خود در بحث تراکم باید بازنگری داشته باشیم.

وی اضافه کرد: یعنی باید بتوانیم هرمنطقه ای را براساس هویت محلی خود ببینیم و بتوانیم از ظرفیت های موجود در طرح جامع و طرح تفصیلی استفاده کنیم.

گفتنی است؛ با توجه به استقبال گسترده از طرح انتخاب چهره سال در سه سال گذشته، دبیرخانه جشنواره چهره سال صنعت ساختمان (چهره عمرانی) با حمایت رسانه ‏های عمومی و تخصصی برای چهارمین دوره پیاپی، انتخاب چهره سال ۹۵ را با رأی گیری از کاربران خود برگزار خواهد کرد.