سازه‌ی یافته‌شده زیر میدان نقش‌جهان، بخشی از یک شبکه‌ی آبرسانی است
مسئول باستان‌شناسی اداره‌ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: سازه‌ی نویافته‌ی زیر مسجد امام و میدان نقش‌جهان اصفهان، شامل آب‌راهی از یک شبکه‌ی گسترده و پیچیده‌ی آب‌رسانیِ به‌جامانده از دوره‌ی صفویه است. علمدار علیان روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران اظهارکرد: این آبراه اوایل دی امسال و در حین عملیات دفع رطوبت دیواره های شبستان زمستانه واقع در ضلع شمال شرقی مسجد امام کشف شد و تا چند روز قبل مشخص نبود که این سازه چه کاربردی داشته، اما پس از انجام تحقیقات و پیشروی اکتشافات نشان داد که این سازه یک آبراه است. وی ادامه داد: تا جایی که عملیات اکتشاف نشان می دهد این آبراه بصورت نعل اسبی است و حدود یک متر و ۶۰ سانتی متر از سطح زمین عمق داشته است. علیان درباره ابعاد شناسایی شده این آبراه نیز گفت: قسمت جنوبی آن حدود ۱۲ متر است و در دو قسمت شرق و غرب امتداد دارد اما اکتشاف اضلاع دیگر این آبراه به اتمام نرسیده بنابراین نمی توان بدرستی ابعاد آن را تخمین زد. وی اضافه کرد: آب از چند مسیر وارد این آبراه می شده و در سمت شرق و شمال خارج می شده است. علیان خاطرنشان کرد: این آبراه از آجر، ملات گل و سنگ ساخته شده و سقف آن نیز بطور جزیی تخریب شده است. مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان ادامه داد: فرضیه استفاده از این کانال ها به منظور انتقال فاضلاب رد می شود و این کانال ها تنها برای انتقال آب برای آبیاری باغ ها، کشاورزی و شاید شرب مورد استفاده قرارمی گرفت. مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اضافه کرد: این آبراه ها حتی تا دوره پهلوی نیز مورد استفاده قرار گرفته و حتی بخش هایی از آن به وسیله بتن مرمت شده است. به گفته وی آب های جاری روی زمین طبق ساز و کار مشخصی وارد این آبراه می شد و منتقل می شده است. علیان افزود: این نوع شبکه آبرسانی و انتقال آب در کمتر جای ایران دیده شده و می توان مدعی شد که این شیوه برای شهر اصفهان منحصر بفرد است، علاوه بر اینکه شبکه آبرسانی روسطحی اصفهان بوسیله مادی ها و نهرها نیز مختص شهر اصفهان محسوب می شود. وی ادامه داد: با توجه به اینکه این شبکه آبرسانی زیرسطحی در نقاط مختلف شهر اصفهان به طور پراکنده وجود دارد، بنابراین می طلبد که برنامه ریزی جامع و کاملی برای شناسایی آن داشته باشیم. مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اضافه کرد: با توجه به این که رطوبت موجود در این آبراه ها می تواند باعث آسیب به بناهای تاریخی شود، بنابراین لزوم لایروبی، مرمت، استحکام بخشی و یا حتی به جریان انداختن دوباره آنها می تواند تاثیر مطلوبی در حفظ بناهای تاریخی داشته باشد. به گفته علیان حین عملیات لایروبی و استحکام بخشی، می توانیم بخشهای جدیدی از این آبراه ها را کشف کنیم. مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: آبرسانی و انتقال آب در شهر اصفهان در اعصار گذشته به دو شکل رو سطحی توسط نهرها، نمادی ها، جوی ها و آب نماها و زیر سطحی انجام می شده است که شناسایی شیوه و سازه های انتقال آب به شیوه زیرسطحی بسیار اندک بوده است. علیان ادامه داد: هفت رشته آبراه مشابه نیز در میدان امام علی(ع) که از آن به میدان عتیق نیز یاد می شود شناسایی شده و آبراه دیگری نیز در زمان احداث ایستگاه قطار شهری دروازه دولت اصفهان کشف شد. مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان نیز دراین نشست و در پاسخ به پرسش ایرنا مبنی بر اینکه آیا گردشگران حاضر در مسجد امام می توانند این آبراه را از نزدیک مشاهده کنند؟ گفت: پس از تکمیل عملیات مرمت و باستان شناسی این سازه این امر انجام شدنی خواهد بود. شهرام امیری با بیان اینکه مرمت این سازه حدود ۶ ماه زمان نیاز دارد، ادامه داد: البته گردشگران مجازند که بخش ورودی و ابتدایی این آبراه را مشاهده کنند. وی اضافه کرد: می توان تخمین زد که حدود پنج درصد آبراه یاد شده کشف شده و بخشهای زیادی از آن در مرحله شناسایی است. مجموعه میدان و مسجد امام اصفهان در شمار میراث جهانی از سوی یونسکو ثبت شده است.
|
