تکرار یک اشتباه تاریخی در اصفهان
«اگر سال 1387 با چاپار برگه ابلاغیه ثبت «گرمابه‌ی حاج کاظم» را برای مدیریت شهری اصفهان فرستاده بودند، تا قبل از تکرار اشتباه این نهاد متولی، حتما به دست‌شان رسیده بود.» به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، گرمابه‌ی«حاج کاظم» در منطقه یک اصفهان در حالی تخریب شد که شهردار منطقه پس از تخریب تاکید کرد، «متوجه تاریخی بودن بنا نبوده است»! 
بیست سال پیش گرمابه‌ی «خسروآقا» در اصفهان تخریب شد؛ گرمابه‌ای که به گفته‌ی محمد بهشتی، چند خارجی آن را «توصیف‌نشدنی» خوانده بودند، و اکنون هرچند پس از این‌همه مدت، معاونت میراث فرهنگی روز گذشته خبرهای خوشی برای دوباره سرپا کردن این بنا اعلام کرد، اما خوشی این خبر باز هم با تخریبی دیگر تلخ شد. گرمابه‌ی «حاج کاظم» در خیایان مسجد سید و باقی مانده از دوره‌ی قاجار که هرچند جزو آثار درجه یک و فاخر شهر محسوب نمی‌شد، اما مطمئنا آن‌قدر ارزش داشت که در مرداد ماه 1387 و با شماره ۲۳۰۱۹ به ثبت ملی رسیده بود و حالا بدون مجوز اداره کل میراث فرهنگی در اصفهان تخریب شد. به گفته محلی‌های منطقه، این گرمابه در روزهای پایانی دی ماه توسط شهرداری و به دلیل «کجشدن دیوار و احتمال ریزش به روی مردم محل و همچنین تبدیل شدن گرمابه به مرکزی برای فساد» تخریب شد؛ بهانه‌ای کهنه و مربوط به 20 سال پیش که با استفاده از آن «گرمابه‌ی خسروآقا» در بیست سال پیش تخریب شد! حمید فرهنگ، مدیر منطقه یک شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با رسانه‌های محلی اصفهان که خود را تنها مجری این تخریب می‌داند، اعلام کرده است، «از تاریخی بودن محل هیچ اطلاعی نداشته و در صورت اطلاع، اجازه چنین تخریبی را صادر نمی‌کرده است.» او این گرمابه را «فاقد ارزش تاریخی دانسته و حساسیت در مورد این بنا را بی‌مورد تلقی کرده است». او حتی در بازدید از خرابه‌های این حمام، از حفظ امنیت مردم سخن گفته و خود را موظف دانسته تا براساس ماده ۲۴ قانون شهرداری‌ها، هر نقطه‌ای که برای مردم خطرساز است را تخریب کند. با این وجود ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی اصفهان؛ درباره این تخریب گفته است، «تخریب گرمابه‌ی حاج کاظم اشتباه بزرگی بوده و شهرداری منطقه وظیفه داشته قبل از هر اقدامی از اداره میراث فرهنگی استان استعلام بگیرد.» محمد سپنجی، کارشناس حرائم بناهای تاریخی نیز به این اظهارات مدیر منطقه یک شهرداری اصفهان اعتراض دارد. وی در گفت‌وگو با خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، از وجود 70 گرمابه‌ی ثبت شده در فهرست آثار ملی در استان اصفهان خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به وجود 1283 بنای تاریخی ثبت شده در اصفهان، این گرمابه‌ها 5.46 درصد بناهای تاریخی اصفهان را شامل می‌شوند، حال جالب است که مدیر منطقه یک شهرداری اصفهان می‌گوید «از تاریخی بودن محل هیچ اطلاعی نداشته است». او سپس توضیح می‌دهد: وقتی یک اثر تاریخی را در فهرست میراث ملی ثبت می‌کنیم، برگه ثبت ملی آن را به 17 نهاد و ارگان مانند استانداری، فرمانداری، نیروی انتظامی، وزارت مسکن، ثبت احوال، دادگستری و شهرداری فرستاده و ثبت آن اثر را ابلاغ می‌کنیم. وی در ادامه اعتراض خود به شهرداری اصفهان را این‌طور بیان می‌کند: با توجه به این‌که این گرمابه‌ی تاریخی در سال 1387 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، چطور ممکن است شهرداری منطقه از ثبت آن بی‌خبر باشد؟ این بنا یک اثر ملی و متعلق به 70 میلیون نفر است که اگر از سال ثبت با چاپار برگه‌ی ابلاغیه‌ی آن را به اصفهان فرستاده بودند تا قبل از تخریب، به دست مسئولان رسیده بود. به گزارش ایسنا، گرمابه یکی از مهم‌ترین آثاری است که به آن اهمیت داده نمی‌شود و نه‌تنها مورد توجه هیچ نهاد و سازمانی نیست، بلکه آن‌قدر در این سال‌ها به آن بی‌توجهی شده است که به‌راحتی هر صاحب ملکی به خود اجازه می‌دهد در آن دخل و تصرف کند و آن را خراب یا حتا از آن به‌عنوان زباله‌دانی استفاده کند و بدترین نمونه‌ی برخورد با این بناهای تاریخی تخریب «گرمابه‌ی خسروآقا» را می‌توان مثال زد و در کنار آن بی‌توجهی‌هایی که تا چند سال پیش نسبت به گرمابه‌ی «شیخ‌بهایی» وجود داشت. گرمابه‌ی «شاه» اصفهان در اواخر سال 1386 توسط مسؤولان بانک کنار این گرمابه‌ی در شمال شرقی میدان نقش جهان، گرمابه‌ی «صفوی قاضی» در مسجد سید و دقیقا پشت ورزشگاه تختی اصفهان و گرمابه‌ی «لنبان» نیز از جمله بناهای تاریخی هستند که طی 12 سال گذشته تخریب شدند تا توسعه و نوسازی جایشان را بگیرد.
|
