■ باغ اکبریه بیرجند ثبت جهانی شد

ارسال شده توسط خانم نازنین بهشتی


به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، در دشت مرکزی ایران همواره جدال با سر ناسازگار طبیعت معمای پیچیده‌ای را در مقابل معمار قرار می‌دهد.

نیاز وافر به آب به عنوان عامل حیات‌بخش و همواره کمیاب در منطقه که در ایجاد و تداوم زندگی این باغ مؤثراست با شگردی استادانه به وسیله قنات‌ها از فاصله بسیار دور به محل باغ هدایت شده تا علاوه بر تامین نیاز حیاتی در نهرهای روان جاری گشته و طنین زندگی و سرسبزی را با صدای خود نوید دهد.

انعکاس تصویر باغ در حوض مقابل عمارت و میان باغ تایید ویژه‌ای بر حس چند بعدی فضا دارد و این نکته را بیان می‌کند که باغ نه تنها در چهار جهت اصلی (شمال، جنوب، غرب و شرق) بلکه در جهت زمین و آسمان نیز گسترانیده شده است و مویدی است بر نبوغ معمار در به کارگیری تمامی عناصر طبیعی و معماری که در نظامی هماهنگ در یک راستا همسو شده‌اند.

خصوصیت ویژه و بارز باغ اکبریه بیرجند علاوه بر آنچه که بیان شد، پایبندی به اصول معماری باغ در عین تنوع و تکثر در فرم پلان‌هاست که ذوق و قریحه منحصر معمار آن را گویا می‌سازد.
در نمایی نزدیک‌تر با نگاهی دقیق به حیاط منزل مسکونی ایرانی خواه در غالب میانسرا یا گودال باغچه دگربار پای بندی و تعلق خاطر معماران ایرانی به اصول باغ آرایی ایرانی در فضایی بسیار محدودتر و مقیاس کوچکتر از باغ‌های با شکوه و عظیم با اجرای پلان چهار باغ و حوض را شاهد هستیم.

این گرته‌برداری از الگوی باغ ایرانی حتی در خصوصی‌ترین فضاهای معاری ایرانی نشان از رواج و پذیرش درونی این اصل در لایه‌های ذهنی و قلبی ایرانیان است که به صورت یک سنت دیرینه و مقبول از نسلی به نسل بعدی منتقل شده است.
احداث باغ در زمین شی‌ دار، محصور بودن پیرامون باغ با دیوار، تقسیم باغ به چهار بخش، استفاده از خطوط راست در طراحی باغ ، وجود عمارت در بلندترین قسمت باغ، استفاده از یک جوی دائم اصلی(آب دائم) و چند جوی فرعی، روان کردن آب به گونه‌ای که صدای آب به وجود آید (آب‌شیب‌ها) وجود رابطه نزدیک با طبیعت و عدم وجود حد فاصل بین عمارت و باغ، وجود آبنما برای تامین آب و زیبایی چشم‌انداز در مقابل عمارت، استفاده از درخت‌های زیاد و سایه‌دار و وجود معبرهای باریک، اختصاص دادن بیشترین قسمت باغ به کاشت درختان میوه، استفاده از انواع گل‌های زینتی و دارویی، استفاده بیشتر از گل سرخ نسبت به گونه‌های دیگر، فقدان فضای سبز بیهوده از خصوصیات برجسته باغ اکبریه جهت ثبت جهانی آن در پرونده باغ ایرانی است.

پس از تهیه پرونده ثبت جهانی باغ اکبریه و بازدید کارشناسان یونسکو از باغ در مهرماه 1389، ساماندهی و احیای باغ و عمارت آن با سرعتی بیشتری ادامه یافت.

این فعالیت‌ها شامل ساماندهی و مرمت بارانداز باغ برای راه‌اندازی بازارچه دائمی صنایع دستی، مرمت فضاهای داخلی عمارت، ساماندهی موزه‌های باستان‌شناسی و مردم شناسی، طراحی و ساخت مبلمان جدید باغ در راستای نیازهای ثبت جهانی و ورود گردشگران است.

همچنین در بخش اندرونی باغ، چایخانه و رستوران سنتی برای برآورده‌سازی و خدمات رسانی به نیازهای اولیه گردشگران مشغول فعالیت هستند.

نتیجه ثبت یک اثر در مقیاس جهانی افزایش اطلاعات ملت‌ها از ایران است و این امر آنها را با پیامدها، آرمان‌ها و ارزش‌های این سرزمین آشناتر کند در واقع این یک برکت برای ایران است و موجب افزایش تعامل‌ها بین ملت‌ها و افزایش گردشگران ایران می‌شود.

با افزایش شناخت ملت‌های دنیا از ملت بزرگ ایران که همیشه با سرافرازی زندگی کرده و حرکتی شکوهمند را آغاز کرده است دامنه تعملات بیشتر توسعه پیدا کند و در راستای توسعه، تثبیت و تحکیم صلح جهانی بیش از گذشته می‌توانیم نقش آفرین باشیم.

ثبت جهانی باغ اکبریه، استان خراسان جنوبی را در ردیف مقاصد گردشگران بین‌المللی قرار می‌دهد که با انگیزه دیدار از آثار جهانی بشر سفر کنند.

انتظار می‌رود با ثبت جهانی باغ اکبریه ضوابط حریم فنی و منظری اثر بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و ساماندهی روستای اکبریه که بستر تاریخی باغ است در اولویت کار دستگاه‌های اجرایی قرار گیرد.

بی‌شک از همین امروز باید با تلاشی مضاعف در کل مجموعه استانی زمینه را برای ورود و خدمات رسانی گردشگران آماده کرده و در راستای معرفی هرچه بیشتر این اثر جهانی گام‌های بلندی برداریم.