چالش‌های اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان
■ لزون ارائه‌ی شیوه‌نامه‌های دقیق مبحث ۱۹ به مهندسان و کارفرمایان ■ مقاومتِ سازندگانِ بی‌صلاحیت در برابر اجرای مقررات با وجود اهمیتِ بسیارِ بهینه‌سازی مصرف انرژی در جهان امروز، همچنان بخش بزرگی از منابع انرژی در کشور ما در ساختمان‌ها به هدر می‌رود و نابود می‌شود. این در حالی است که می‌توان با اقداماتی ساده در طراحی و اجرای ساختمان‌ها، این میزان مصرف انرژی را تا اندازه‌ای درخور توجه کاهش داد. در همین راستا اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان به عنوان یک راهکار قانونی اساسی در این بخش در اختیار فعالان ساختمانی و جامعه مهندسان قرار گرفته است که علیرغم قابلیت های بالا، این مبحث متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته است. حال سوال ما این است که اجرای این مبحث چقدر با موفقیت همراه بوده و چه ضعف‌هایی در زمینه اجرای کامل آن وجود دارد؟ کارنامه‌ی ضعیفِ بخش اجرایی برای تحقق مبحث ۱۹ در همین رابطه عضو هیئت رییسه شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی کشور با انتقاد از اینکه تاکنون در اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی خوب و قوی عمل نشده است، گفت: با این حال همانطور که در قانون هم تصریح شده، سازمان‌های نظام مهندسی تنها مسئول امر کنترل ساختمان نیستند و ما بارها این مطلب را عنوان کرده ایم. علیرضا مجربی در گفت و گو با «صما» با اشاره به اینکه کاری که سازمان‌های نظام مهندسی باید انجام دهند، نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی است، افزود: کاملا درست است که در حوزه مبحث ۱۹ خوب کار نکرده‌ایم، اما مشکل ما فقط مبحث ۱۹ نیست و درخصوص اکثر مباحث مقررات ملی، بخش اجرایی ما قوی عمل نکرده است. وی درباره دلایل این معضل اظهار داشت: دلیل عمده این است که ما مجریان ذی‌صلاح را در تمامی سطوح اعم از امور مربوط به بخش ساخت‌وساز، عمران و رشته‌های دیگر به کار نگرفته ایم و لذا تا وقتی که مجریان ذی‌صلاح و پیمانکاران ذی‌صلاح را وارد عرصه کار نکنیم، نظارت بر اشخاصی که صلاحیت لازم را ندارند، قطعا کارآیی هم ندارد. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر، مرتبط با موضوع در دسترس شما خواهد بود. غفلت شهرداری از مباحث مقررات ملی عضو هیئت رییسه شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی با انتقاد از نبود حمایت در این بخش از سوی بخش‌های مختلف اعم از شهرداری‌ها و سایر بخش ها و ارگان‌های دولتی تاکید کرد: تنها نهادی که پیگیر این امر است، سازمان‌های نظام مهندسی هستند و همین شرایط موجود در مبحث ۱۹ درخصوص تمامی مباحث مقررات ملی صدق می کند و قابل مشاهده است. مجربی در همین حال با اشاره به نقش اثرگذار اجرای مبحث ۱۹ در کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها بیان کرد: دستیابی به این هدف حتی اگر در کلیات دشواری باشد، اما در جزئیات اینطور نیست و قطعا حتی اگر چند مصالح کوچک و جزئی در بخش عایق‌ها و پنجره‌ها در ساختمان ها استفاده کنیم، نیمی از مسیر بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها را طی کرده ایم. وی با تاکید بر ضرورت رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی خاطرنشان کرد: کمااینکه در حال حاضر اکثر بهره‌برداران به این نتیجه رسیده‌اند که نباید خانه‌هایی را که عایق نیستند و یا پنجره‌های آنها عایق انرژی نیست، خریداری کنند. این مسئول تاکید کرد: ضمن اینکه الزامات مبحث ۱۹ باید به طور بسیار جزئی‌تر و با شیوه‌نامه‌های بسیار دقیق‌تر در اختیار مهندسان و کارفرمایان قرار بگیرد تا این مبحث بسیار بهتر انجام گیرد. مقاومتِ سازندگان و سرمایه‌گذاران برای صرف هزینه‌ی کم‌تر در همین راستا رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس هم با اشاره به مشکلات موجود در زمینه اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی گفت: یکی از مشکلات ما در این بخش، مقاومتی است که سازندگان و سرمایه‌گذاران حوزه ساخت‌وساز از خود نشان می‌دهند تا کمترین هزینه را در ساختمان‌سازی متحمل شوند. غلامرضا نامورچی در گفت و گو با «صما» ادامه داد: بحث دوم این است که ما در خصوص منفعت رعایت مقررات ملی ساختمان فرهنگ‌سازی نکرده‌ایم و اینکه به لحاظ صرفه‌جویی در مصرف انرژی، چه منافعی را برای بهره‌برداران و دولت و کل مملکت به دنبال خواهد داشت و در حوزه انرژی چه کمک‌هایی به جامعه خواهد کرد. وی مسئله سوم را مربوط به نبود متولی واحد در صنعت ساختمان دانست و تصریح کرد: اینکه قرار باشد سازمان‌ها و ادارات مختلف در بخش صنعت ساختمان ورود کنند و قرار باشد که هر نهادی قسمتی از کار را ساماندهی کند و انجام دهد، قطعا مشکلاتی در این مسائل پیش می‌آید که یکی از آنها اجرایی نشدن برخی از مباحث مقررات ملی ساختمان است. نامورچی تاکید کرد: ضمن اینکه حذف سازندگان ذی‌صلاح و حذف افراد دارای صلاحیت از صنعت ساختمان و سپردن امر به کسانی که صلاحیت و تخصص این کار را ندارند و توقع دارند که مباحث مقررات ملی ساختمان به صورت کامل اجرایی نشود، از آسیب های بزرگ در این بخش است. به گفته وی در صورتی که ساخت‌وساز به صاحبان صلاحیت و کسانی که تخصص این کار را دارند، واگذار شود، قطعا در آن صورت می‌توانیم پیگیری کنیم که مباحث بیست‌وچندگانه مقررات ملی به صورت کامل در ساختمان‌ها اجرایی شود. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر، مرتبط با موضوع در دسترس شما خواهد بود. لزوم رعایت استانداردها در تولید، توزیع و کاربرد مصالح رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس همچنین نقش مصالح ساختمانی و فناوری‌های نوین در تحقق مبحث ۱۹ مقررات ملی را بسیار مثبت ارزیابی کرد و گفت: کاربرد مصالح استاندارد یکی از مباحث بسیار تاثیرگذار در بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان ها است. وی افزود: متاسفانه در بخش عمده ای از مصالح ساختمانی، بحث استانداردها دنبال نشده و بسیاری از مصالح غیراستاندارد است و باید به سمت‌وسویی برویم که در هر سه پروسه تولید، توزیع و استفاده از مصالح ساختمانی، استانداردها رعایت شود. نامورچی با بیان اینکه کنترل مصرف مصالح استاندارد، در شرایطی که تولید استاندارد نباشد، امری دور از ذهن است، بیان کرد: ابتدا باید در بحث تولید مصالح استاندارد وارد شویم. وی تشریح کرد: دستیابی به مصالح استاندارد سه پروسه دارد. یکی تولید مصالح استاندارد است که مصالح غیراستاندارد در سطح بزرگی در کشور تولید می‌شود و قطعاً اگر بتوانیم با تولید مصالح غیراستاندارد برخورد و این قضایا را پیگیری کنیم، بسیار سریعتر به نتیجه می‌رسیم. مرحله دوم توزیع مصالح استاندارد است که تعداد آنها هم بیشتر است و در آنجا هم باید کنترل لازم اعمال شود. نامورچی استفاده از مصالح استاندارد را گام نهایی خواند و ادامه داد: ما گام اول و گام دوم را رها کرده‌ایم و به گام سوم یعنی استفاده از مصالح استاندارد چسبیده‌ایم که انرژی و کار بیشتری می‌طلبد و نهایتا نتیجه دلخواه ما حاصل نمی‌شود. وی خاطرنشان کرد: کلیه ادارات و سازمان‌هایی که در ارتباط با تولید و عرضه مصالح استاندارد دارای وظایف قانونی هستند، باید با عزم ملی در کنار هم قرار بگیرند و به سمتی بروند که استفاده از مصالح استاندارد با کمترین میزان اتلاف انرژی را اجباری کنند تا بیشترین امنیت و ایمنی را در ساختمان‌ها به بار بیاورد. مبحث ۱۹ نیاز به تکمیل و ارتقای محتوا دارد همچنین عضو شورای تدوین مقررات ملی ساختمان، اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی را یک ضرورت برای حفظ محیط زیست و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها برشمرد و گفت: . ضرورت اهتمام و جدیت دستگاه‌های اجرایی و دستگاه‌هایی که وظیفه نظارت بر اجرای ساختمان و کنترل را دارند، می‌طلبد که ما هم به صورت جدی این مبحث را در ساختمان‌ها به کار ببریم. محمود گلابچی در گفت و گو با «صما» در پاسخ به اینکه برای اجرای موفق‌تر و کامل‌تر مبحث ۱۹ چه اقداماتی لازم است، اظهار کرد: متن مبحث ۱۹ مقررات ملی نیاز به تکمیل و ارتقای محتوا دارد که باید حتما به آن پرداخته شود و این مبحث تکمیل شود. درواقع هر دو مورد یعنی هم نظارت و کنترل بر اجرای مبحث ۱۹ و هم تکمیل این مبحث و به روز کردن آن از ضرورت‌های امروز جامعه معماری و مهندسی کشور است. استاد صاحب کرسی یونسکو ادامه داد: در بخش انرژی، رویکردهای بسیار گسترده‌تری در دنیا موردنظر قرار می‌گیرد و روش‌های ارزیابی ساختمان‌ها مثل لید و بریم، همین وظیفه را برعهده می‌گیرند که کیفیت اجرای ساختمان‌ها را ارزیابی کنند که بخشی از آن بحث انرژی است. بنابراین نیاز است که ما هم متن مبحث ۱۹ و هم آیین‌نامه اجرایی آن را ارتقا دهیم. مصالح نوین، راه افزایش کیفیت سازه‌ها و بهینه‌سازی مصرف انرژی چهره ماندگار ایران در حوزه مهندسی راه و ساختمان درخصوص اقدامات لازم برای این منظور عنوان کرد: باید از دانشگاه‌ها شروع کرد و توجه به این مبحث باید جزو منابع درسی و محتوای دروس قرار گیرد. همچنین باید در امر نظارت و کنترل ساخت وسازها بیشتر دقت شود و متن مبحث ۱۹ و آیین‌نامه آن هم ارتقا یابد. وی در عین حال در زمینه نقش مصالح ساختمانی و فناوری‌های نوین در اجرای کامل مبحث ۱۹ بیان کرد: مسلما ما برای مقاوم شدن ساختمان‌ها در برابر زلزله و همچنین افزایش کیفیت ساختمان‌ها و بهینه سازی مصرف انرژی نیازمندیم که به سمت مصالح جدید و مصالحی که می‌توانند به این خواسته‌ها به طور خاص پاسخ دهند، روی بیاوریم. استاد دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران با بیان اینکه امروزه در جهان انواع بسیار زیادی از مصالح جدید در ساخت‌وسازها وجود دارد، ادامه داد: ما هم باید در جامعه به سمت استفاده از این مصالح و تکنولوژی‌ها و روش‌های اجرایی در جهت بهینه شدن مصرف انرژی گام برداریم. عضو شورای تدوین مقررات ملی ساختمان تاکید کرد: البته نیازهای دیگری هم در بخش ساختمان سازی داریم و به غیر از بحث بهینه سازی مصرف انرژی، حتما باید به ارتقای کیفیت مصالح و رشد کیفیت اجرای ساختمان با روش‌ها و تکنولوژی‌های نوین بپردازیم. گلابچی با بیان اینکه با روش‌های سنتی امکان پاسخگویی به نیازهای جامعه را به خوبی نداریم، اظهار کرد: در این زمینه به حمایت دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه‌ها و همچنین مجامع فنی و مهندسی نیاز داریم که باید از آن حمایت و پشتیبانی کنند.
|
