نام مقاله : مطالعه‌ی تطبیقی ـ تحلیلی مسجدجامع گز به‌استناد نویافته‌های مرمتی پدیدآورنده : عباس‌علی احمدی انتشاریافته در : نشریه‌ی «هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی» (شماره‌ی 4، دوره‌ی 18، زمستان 1392) شمار صفحه‌ها : 10 فرمت : PDF اندازه‌ی فایل : 2.5 مگابایت چکیده : با توجه به مرمت‌های سالیان اخیر مسجدجامع گز و در پی آن، زدودن برخی الحاقات دوره‌ی معاصر که در نتیجه‌ی آن فضاها، تزیینات و اشکال تازهای از بنا هویدا شد، آگاهی‌های تازهای از گاه‌نگاری و مراحل گسترش این بنا آشکار گردید. بر همین اساس، این پژوهش که به روشی توصیفی ـ تطبیقی ـ تحلیلی بر پایه‌ی بررسی‌های میدانی و بهره‌گیری از مطالب متون انجام گرفته، بر آن است تا چشم‌انداز تازهای از گاه‌نگاری، مراحل توسعه، ویژگی‌های معماری و تزیینی و خصوصیات سبک‌شناختی این بنا را به دست دهد. در پی این بررسی آشکار شد که بنای آغازین از گونه‌ی مسجدهای ستون‌دار بوده و به دوره‌ی آل‌بویه تعلق داشته است. در دوره‌ی سلجوقی مناره‌ای به مسجد افزوده شده و همانند مسجدجامع اصفهان و مسجدجامع اردستان در هر ضلع صحن چهار ایوان ساخته شده و به مسجدی چهارایوانی تبدیل شده است. به احتمال فراوان، چهار ایوان مسجد همزمان ایجاد شده‌اند و به دنبال آن، در مقایسه با دیگر مسجدهای چهارایوانی سلجوقی، مسجدی با خصوصیات سبکی ویژه و دیگرسان را پدید آورده‌اند. در دوره‌ی صفوی به دستور شاهان صفوی و به دست معماران توانمند این دوره، تعمیرات، ساختمان‌سازی‌ها و تزییناتِ الحاقی و اساسی در بنا انجام پذیرفته است. روند مرمت و ساختمان‌سازیِ بنا از دوره‌ی قاجار تا به امروز نیز تداوم داشته است. کلیدواژه‌ها : مسجد چهارایوانی، مسجد ستون‌دار، آل‌بویه، سلجوقی، گز.
|
