مسجد سپهسالار و ریزش کاشیهای رنگی
مسجد سپهسالار یکی از مساجد بزرگ تهران است که به سبک معماری و کاشی کاری دوره قاجاریه ساخته شده اما متاسفانه روز سه‌شنبه بخشی از کاشی‌کاری‌های این بنا فرو ریخته است. مسجد سپهسالار که با نام مسجد آیت‌الله مطهری شناخته می‌شود، یکی از مساجد بزرگ شهر تهران محسوب می‌شود. این مسجد در ضلع شرقی خیابان مصطفی خمینی و در جنوب شرقی میدان بهارستان در کنار ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی ایران قرار دارد. ساختمان مسجد و مدرسه سپهسالار دو طبقه و در هر طبقه حجره‌هایی جهت سکونت طلاب ساخته شده که مجموعا نزدیک به 60 حجره می‌شود. کارشناسان معماری معتقدند، این بنا با بهره‌گیری از کاشی‌کاری‌ها و مجموعه هنرهای معماری دوره قاجار طراحی و ساخته شده است. به‌طوری‌که معماری این مسجد از نزدیک‌ترین تلفیق‌ها میان معماری ایرانی و معماری مساجد استانبول است. آنطور که در منابع و کتب تاریخی آمده است،در سال 1296 قمری میرزا حسین خان سپهسالار دستور ساخت مسجدی را داد که اکنون، از زیباترین بناهای شهر تهران به شمار می‌رود. طراحی مسجد را ممتحن‌الدوله به عهده گرفت و معمار آن حاج حسن قمی بود. چنانچه ساخت هسته اصلی بنا نزدیک به 5 سال به طول انجامید. در دوره‌های بعدی، تکمیل بخش‌هایی از مسجد همچنان ادامه یافت که در سال 1320، در محل گل‌خانه قدیمی، تالاری ساخته شد که امروز مجموعه دارالقرآن است. در سال 1342، استاد لرزاده تغییراتی در شبستان زمستانی ایجاد کرد و در سال 1375 ، نیز مهندس سعیدی گنبد اصلی را مرمت کرد. وجه دیگری که به این مجموعه اهمیتی دو چندان می‌بخشد کتابخانه مسجد است که در سال 1297 قمری، سپهسالار با خرید کتابخانه 4000 نسخه‌ای اعتضادالسلطنه آن را پایه‌گذاری کرد. هم اینک، گنجینه‌ای با بیش از 4200 کتاب خطی به خط مؤلفان و نزدیک به 10000 کتاب چاپ سنگی در این کتابخانه موجود است. این بنا دارای 3 ورودی در بخش شمالی بوده که به علت احداث کتابخانه ملی توسط مهندس سیحون در سال 1342 مسدود و ارتباط این قسمت از بنا با باغ بهارستان قطع شد. متاسفانه تعدادی از کاشیهای رنگی مسجد و مدرسه سپهسالار روز گذشته ریزش کرد. این کاشی‌ها درحالی در گوشه‌ای از حجره مسجد و مدرسه سپهسالار تلنبار شده که این بنای تاریخی یکی از آثار شاخص و نخستین و بزرگ‌ترین مسجد و مدرسه عالی در تهران به‌شمار می‌رود.
|
