پیام معاون وزیر شهرسازی در آستانه‌ی روز معمار
■ معماری به مثابه‌ی راه‌کاری برای درک مسائل اجتماعی و پاسخ به آن‌ها ■ راه‌حل‌های معمارانه برای چالش دوقطبی شدنِ شهرهای معاصر حامد مظاهریان در آستانه‌ی روز معمار گفت: معماران نباید و نمی‌توانند به بی‌توازنی در فضای جامعه بی‌توجه باشند. در گفتمان درون‌رشته‌ای گاهی از این سخن گفته می‌شود که آیا برای بخشی از مشکلات جامعه راه‌حلی در حوزه‌ی معماری و شهرسازی وجود دارد؟ تجارب بشری می‌گوید که در یافتن راه‌کار برای مسائل اجتماعی و مشکلاتی همچون مشکل بافت‌های فرسوده، حاشیه‌نشینی، مسکن اجتماعی و کاهش کیفیت فضاهای همگانی شهرها که اکنون شهرهای ما با آن‌ها دست‌به‌گریبان‌اند، درک از فضا و بستر و همچنین بحث هویت می‌تواند به نتایجی متفاوت و پایدارتر بینجامد. به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دکتر حامد مظاهریان که اکنون در دولت یازدهم، مسئولیت معاونت مسکن و ساختمان وزارتخانه راه و شهرسازی را برعهده دارد، دانش‌آموخته و فارغ‌التحصیل دکترای معماری از دانشگاه لندن است. وی که دارای تخصص در معماری ایرانی، معماری اسلامی، فرهنگ و هنر ایران، فرهنگ و فن‌آوری‌های نوین است، دانشیار و رئیس سابق دانشکده معماری دانشگاه تهران، معاون دانشجویی و فرهنگی پردیس هنرهای‌زیبا، مدیرقطب علمی فناوری معماری و عضو شورای معماری و شهرسازی بم بوده و در تهیه طرح‌های عمران شهری همکاری داشته است. از تالیفات این معمار و مدیر ارشد اجرایی کشور، می‌توان به کتاب‌شناسی منابع زبان‌های اروپایی در حوزه هنر، معماری و باستان شناسی و کتاب فناوری‌های نوین ساختمانی اشاره کرد. حامد مظاهریان در آستانه روز معماری (ایران) مصادف با سالروز تولد شیخ بهایی به بیان نقطه‌نظرات خود راجع به معماری و نقد آن و چالش‌هایی که دنیای معاصر با آن مواجه بوده و معماران و شهرسازان را به حل آن فرا می‌خواند پرداخته است. معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در نقد معماری معاصر و چالش‌هایی که نظام معماری و به دنبال آن، نظام شهرسازی کشور دارد، به خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی می‌گوید: معماری را از دو دیدگاه می‌توان بررسی کرد. نخست معماری به عنوان پدیده‌ای انتزاعی که می‌تواند انسان را شگفت‌زده کند، فرم‌های زیبا بیافریند و پیچیدگی‌های ساختاری را خلق کند. دیدگاه دیگر تلفیق نگاه تخصصی با نگاه اجتماعی را دنبال کرده و به معماری به مثابه یک راه‌حل برای مسائل اجتماعی که انسان معاصر با آن روبه‌روست و شیوه زندگی‌اش را متاثر کرده است نگاه می‌کند. مظاهریان معتقد است: در دیدگاه اول، معماری به تولید و تولد بناهای فاخر، ایجاد هویت و خلق فرم‌های تحسین برانگیز می‌رسد. در دیدگاه دوم، معماری در خدمت جامعه و مردم قرار می‌گیرد و هدف معماری این می‌شود که بتواند زندگی انسان را سامان داده و به افزایش کیفیت زندگی کمک کرده و در هر جایی که زندگی اجتماعی شهروندان دچار وقفه و مشکل شده به جستجوی راه حل معمارانه بپردازد. به گفته این معمار، این دو دیدگاه (نگاه با محوریت خلق فرم و نگاه دو جانبه معمارانه و اجتماعی) دو سوی یک پاره‌خط هستند. معاون وزیر راه و شهرسازی می‌گوید: مغماری قادر است به بخش مهمی از مسائل بنیادین شهرها پاسخ دهد اگر معماران دغدغه مسایل شهری و اجتماعی را در اولویت قرار داده با نگاه تخصصی و از منظر اجتماعی به موضوعات و مسائل بپردازند. در این صورت می‌توان دانش معماری را برای حل مسایل پیش‌رو به خدمت گرفت. به همین دلیل، اهمیت به دیدگاه‌های اجتماعی محور در کنار تخصص، هنر و زیبایی شناسی معمارانه و رعایت تعادل در این دو نوع نگاه می‌تواند راه‌حلی برای مسائل امروز شهرها باشد. وی گرایش گسترده معماران در سال‌های اخیر به تشکیل گروه‌های مطالبه‌گر اجتماعی را ارزشمند برمی‌شمارد و سخن گفتن معماران از دغدغه‌های مردم و زیست‌پذیری در شهرها را تحولی نو در عرصه مشارکت اجتماعی آنان می‌داند. از دیدگاه وی، گام بعدی شاید می‌بایست بر گفتگو با مردم و نه تنها گفتگو از آنان متمرکز شود. به بیان دیگر، وی تبادل اندیشه در این‌باره را بسیار موثر می‌داند. مظاهریان در پاسخ به این پرسش که معماری به‌مثابه یک راه‌حل می‌تواند در جامعه مورد پذیرش باشد؟ اینگونه پاسخ می‌دهد: اگر معماران به گفتگو با مردم اهمیت بدهند و زبان آنان در ارایه راه‌حل‌های معمارانه به بخش قابل‌انجام مسایل شهری را بپذیرند، جامعه نگاه متفاوتی به معماری و معماران خواهد داشت. معماران با نگاه تخصصی خود می‌توانند راه‌حل‌هایی برای مسائل اجتماعی از قبیل عدم‌توازن شهری و منطقه‌ای ارایه کنند و کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا دهند. اینکه چطور می‌توان فضاهای عمومی شهر را به‌سامان کرد و حتی اینکه در مواقع بحران، چگونه معماری می‌تواند نجات بخش باشد، همه نیاز به گفتگو دارد. وی تصریح می‌کند: باید بتوانیم این درک را به وجود آوریم که هنوز از ظرفیت تخصصی معماری در حل مسائل اجتماعی به نحو قابل‌قبولی استفاده نشده است. مظاهریان از معماران خواست به گفتگو با مردم و از مردم اهمیت دهند و علاوه بر انضباط‌های درون دیسیپلینی رایج به دنبال یافتن راه‌حل‌هایی برای افزایش کیفیت زندگی شهروندان باشند؛ همانگونه که پدران معمار سرزمین مان عمل می‌کردند.
|
