جایگاه هوش مصنوعی در ایران
■ «توان پردازشیِ مناسب برای پژوهش جدی نداریم» ■ این کم بودنِ بضاعت، از پیامدهای افزایشِ بی‌حساب شمار دانشجویان است عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: یکی از مشکلات جدیِ پیش‌روی دانشجویان تحصیلات تکمیلیِ گرایش هوش مصنوعی، حتی در دانشگاه شریف، نداشتن توان پردازشیِ درخور برای پژوهش جدی در این پهنه است. دکتر مهدیه سلیمانی در گفت‌وگو با ایسنا در تعریف هوش مصنوعی گفت: به طور کلی هوش مصنوعی را می‌توان به عنوان راهی در جهت خودکار کردن حل مسائل درنظر گرفت. بنابراین این شاخه به خاطر ابزارهای عامی که برای خودکارسازی حل مسایل دارد، این قابلیت را دارد که با نفوذ در جنبه‌های مختلف مهندسی و حتی علوم، نحوه حل مسائل را تحت تاثیر قرار دهد. در دهه اخیر بسیاری از صنایع و شرکت‌های بزرگ دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که باید هوش مصنوعی را به عنوان ابزاری راه‌گشا به‌کار گیرند؛ یعنی حتی صاحبان شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی که فعالیت آن‌ها ارتباط مستقیمی به علوم کامپیوتر ندارد هم اهمیت استفاده از هوش مصنوعی را دریافته‌اند. وی افزود: الان کاربردها و تاثیرگذاری هوش مصنوعی به قدری گسترده شده که برخی معتقدند که هوش مصنوعی را می‌توان جزء نشانه‌های مهم انقلاب صنعتی چهارم به شمار آورد. دامنه صنایعی که هوش مصنوعی می‌تواند در آن‌ها به کار گرفته شود، به هیچ‌وجه محدود نیست. از این بین می‌توان به کامپیوتر، فناوری اطلاعات، ارتباطات، انرژی، سلامت و وسایل خودران اشاره کرد. عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: درباره میزان استفاده بخش دولتی از هوش مصنوعی اطلاع زیادی ندارم، ولی آنطور که به نظر می‌رسد، با دنیا در این زمینه فاصله داریم. همچنین هوش مصنوعی در بخش دولتی دیرتر وارد شده، اما در بخش خصوصی بسیاری از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کامپیوتر و فناوری اطلاعات چند سالی است که استفاده از هوش مصنوعی را به طور جدی آغاز کرده‌اند و به نظر می‌رسد که اهمیت آن را به خوبی درک کرده‌اند. در واقع شاخه یادگیری ماشین و تحلیل داده در حوزه هوش مصنوعی با رشد داده‌های در دسترس این شرکت‌ها مورد توجه آن‌ها قرار گرفته است. در کل رشد داده‌ها در دهه اخیر یکی از عوامل مهم گسترش استفاده از یادگیری ماشین و ورود هوش مصنوعی به دنیای صنایع و شرکت‌ها بوده است. وی درباره ارتباط صنایع خصوصی با دانشگاه در زمینه بهره‌گیری از هوش مصنوعی، گفت: شرکت‌های مختلف خصوصی علاقه‌مند به همکاری با دانشگاه در این حوزه هستند. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود. این استادیار دانشگاه صنعتی شریف در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا با توجه به اهمیت این حوزه نیاز به افزایش پذیرش دانشجویان در گرایش هوش مصنوعی است، گفت: افزایش تعداد دانشجویان در این رشته بدون فراهم کردن بستر لازم برای آن می‌تواند تبعات زیادی داشته باشد. یعنی به طور متناسبی افزایش اعضای هیات علمی در این حوزه و همچنین فراهم‌سازی بستر سخت‌افزاری و پردازشی برای پژوهش این دانشجویان لازم است. در حال حاضر محققان داخل کشور که در حوزه هوش مصنوعی و به خصوص یادگیری ماشین فعالیت می‌کنند، بسیاری از مواقع چون دسترسی به توان محاسباتی لازم را ندارند، امکان رقابت پژوهشی در سطح دنیا را از دست می‌دهند. این فاصله هم ظاهرا روزبه‌روز در حال بیشتر شدن است. از طرف دیگر، بعید می‌دانم در دانشگاه‌های کشورهای پیشرفته هم چنین باشد که به خاطر تاثیرگذاری و اهمیت این زمینه تعداد خیلی زیادی دانشجوی هوش مصنوعی پذیرش شود و تنها به کمک تعداد زیاد دانشجویان مشکلات خود در زمینه بهره‌گیری از هوش مصنوعی را حل کنند. در حال حاضر، به نظر می‌رسد در دنیا تربیت بخش قابل توجهی از نیروی کار متخصص در این زمینه‌ها از طریق دوره‌های آموزشی و حرفه‌ای (بیشتر آنلاین) صورت می‌گیرد. عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف در پاسخ به سوالی درباره این که آیا تلاشی برای تامین سخت‌افزارهای هوش مصنوعی در داخل ایران شده یا خیر، گفت: ظاهرا در زمینه سخت‌افزارهای پردازشی لازم، تولیدات داخلی نداریم. وی درباره وضعیت آموزش هوش مصنوعی در ایران، خاطرنشان کرد: به نظر من آموزش هوش مصنوعی در ایران چالشی ندارد و در حد نرمال دانشگاه‌های هم‌سطح شریف در دنیا انجام می‌شود. همچنین برخی شرکت‌های بخش خصوصی هم که به متخصصان این حوزه نیاز دارند، افراد مختلف را جذب می‌کنند و به آن‌ها آموزش‌های لازم را می‌دهند. سلیمانی با اشاره به آموزش آنلاین هوش مصنوعی، افزود: در چند سال اخیر، اخذ آنلاین مدرک در حوزه‌های مرتبط با یادگیری ماشین و تحلیل داده نیز رواج پیدا کرده است. چند کمپانی بزرگ آموزش آنلاین با تدریس دروس مرتبط با یادگیری ماشین و تحلیل داده آغاز به کار کردند و به تدریج دامنه این دروس گسترش یافته است. عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف در پایان با بیان این که وضعیت اشتغال در حوزه هوش مصنوعی خیلی خوب است، گفت: اشتغال بویژه در شرکت‌های خصوصی در سال‌های اخیر، آمار رو به رشدی داشته است.
|
