نام مقاله : تأثیر شیوه‌ی زندگی بر سازمان فضایی خانه (بررسی موردی: شهرستان ارومیه ) پدیدآورندگان : عباس یزدان‌فر ، مهسا ضرابی‌الحسینی انتشاریافته در : نشریه‌ی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران (شماره‌ی ۱۰، پاییز و زمستان ۱۳۹۴) شمار صفحه‌ها : ۱۷ فرمت : PDF اندازه‌ی فایل : ۹۵۶ کیلوبایت چکیده : اهمیت خانه نه‌تنها به‌عنوان سرپناه، بلکه محیطی برای شکل‌گیری کنش‌های اجتماعی به‌منظور تأمین نیازهای مادی و غیرمادی بر کسی پوشیده نیست. در عصر کنونی شاهد نادیده انگاشته شدنِ الگوی فرهنگی، رفتاری و سکونتی کاربران هستیم. با بیان این مشکل، هدف اصلی این پژوهش توجه به تأثیر شیوه‌ی زندگی و فرهنگ کاربران به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای درک رفتار ساکنان بر الگوی مسکن می‌باشد. با تغییر نیازها و شیوه‌ی زندگی، الگوی رفتاری ساکنان نیز در خانه‌ها دچار دگرگونی می‌شود و سازمان‌دهی فضایی متفاوتی را پدید می‌آورد. در این پژوهش به بررسی الگوی مسکن در ارومیه با توجه به شیوه‌ی زندگی در گذر زمان از دوره‌ی سنتی تا معاصر پرداخته شده است. برای دست‌یابی به اهداف پژوهش با روش تحقیق ترکیبی نمونه‌های موردی با برداشت میدانی پنجاه خانه‌ی سنتی تا امروزی ارومیه و نیز روش کیفی با مطالعات مردم‌شناسانه از راه گفت‌وگو با ساکنان این خانه‌ها، الگوی سکونت و مؤلفه های تأثیرگذار شیوه‌ی زندگی در هر دوره شناسایی گردید. نتایج پژوهش به بررسی روند دگرگونی‌های شیوه‌ی زندگی و الگوی خانه از دوره‌ی سنتی تا معاصر و تأثیر متقابل آن‌ها بر یکدیگر اختصاص یافته است و نشان می‌دهد که با گذشت زمان، با تغییر شیوه‌ی زندگی، بخشی از کارکردهای اجتماعی خانه که عمدتاً در فضای باز (حیاط) انجام می‌گرفته است، به فضای بسته‌ی خانه و بخش عمده‌ی آن به بیرون از خانه انتقال یافته و اهمیت فضای باز به‌عنوان رکن خانه‌های سنتی به‌شدت تقلیل یافته است. انعطاف‌پذیری فضاها از میان برداشته شده، کارکرد اجتماعی خانه جای خود را به کارکرد شخصی داده و در نهایت ویژگی خانه‌های بومی ارومیه به‌کلی از میان رفته و جای آن را خانه‌های بی‌هویتِ امروزی گرفته است. کلیدواژه‌ها : سازمان‌دهی فضایی، الگوی مسکن در ارومیه، شیوه‌ی زندگی، الگوی رفتاری.
|
