■ عنوان مقاله: تحلیل ساختار فضایی ـ کالبدی بافت مرکزی شهر خرم‌آباد
■ نویسندگان: مریم بیرانوندزاده، سیاوش قزلی، فرضعلی سالاری سردری، نوبخت سبحانی ■ انتشاریافته در: نشریه‌ی «پژوهش‌های منظر شهر»، سال ۲، شماره‌ی ۱. ■ چکیده : بافت شهری گستره ای هم‌پیوندی است که از ریخت‌شناسی‌های متفاوت طی دوران حیات شهری در داخل محدوده شهر و حاشیه آن در تداوم و پیوند با شهر شکل‌گرفته باشند. بخش مرکزی شهرها (C.B.D) به واسطه نقش و عملکردشان در بافت و سیمای شهر در فرآیند توسعه کاربری‌ها و فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و اداری شهر تأثیرگذار بوده‌‌اند. این پژوهش با رویکرد توصیفی– تحلیلی با هدف کاربردی و جمع‌‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌‌ای و پیمایشی بوده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل یافته‌‌ها از مدل استراتژیک سوات (SWOT) بهره گرفته‌شده است تکنیک یا ماتریس سوات، ابزاری برای شناخت تهدید‌ها و فرصت‌های موجود در محیط خارجی و بازشناسی ضعف‌ها و قوت‌های داخلی آن به منظور سنجش وضعیت و تدوین راهبردهایی برای هدایت و کنترل آن سیستم است. در ادامه با مطالعه چگونگی، علل و پیامدهای تمرکز و رشد نامتناسب کاربری‌ها در بخش مرکزی شهری خرم‌آباد به بیان راهکارهایی در جهت توسعه زنجیره‌ای و خوشه‌ای آن و فعالیت‌های گوناگون از جمله بخش تجاری در جهت شکل‌گیری شهر سالم و توسعه پایدار پرداخته‌شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بخش مرکزی شهر خرم‌آباد به عنوان نقطه ثقل شهر و منطقه با مسائل و مشکلات گوناگونی در زمینه های اقتصادی، اداری- خدماتی، اجتماعی، حمل و نقل و کالبدی- فضایی روبرو می باشد. وجود کاربری های متعدد و نامتناسب، تراکم زیاد جمعیت، عرض کم معبر سواره‌‌رو و پیاده‌رو در خیابان ۱۷ شهریور موجب شده این مشکلات در سال های اخیر رو به گسترش باشد، همچنین یافته های حاصل از مدل سوات نشان می دهد که بخش مرکزی دارای ۸ نقطه قوت و فرصت اصلی به عنوان مزیت ها و ۱۰ نقطه ضعف و تهدید اساسی به عنوان محدودیت‌ها و مشکلات پیش روی بافت مرکزی شهر خرم‌آباد می‌‌باشد. در این راستا ارزیابی ماتریس‌‌های داخلی و خارجی بیانگر آن است که راهبرد عملکردی بخش مرکزی شهر، از نوع راهبردهای تدافعی (WT) می‌‌باشد. بنابراین برای برون‌رفت از مشکلات جاری و ترفیع آن، ساماندهی بخش مرکزی شهر خرم‌آباد به صورت سه مرحله در زمان های متمادی با اجرای برنامه‌های کوتاه‌‌مدت، میان‌‌مدت و بلند‌مدت بایستی صورت بپذیرد. ■ واژگان کلیدی : بخش مرکزی شهر، کاربری اراضی، توسعه‌ی پایدار، SWOT ، خرم‌آباد.
|
