■ نام مقاله: تدارک هدفها و دستاورد‌های آموزش مهندسی
■ پدیدآورنده: حسین معماریان ■ به‌چاپ‌رسیده در: نشریه‌ی «آموزش مهندسی»، دوره‌ی ۱۳، شماره‌ی ۴۹، بهار ۱۳۹۰ ■ چکیده : یکی از پیش‌نیاز‌های آموزش موفق، تعیین هدف‌های یادگیری مناسب برای برنامه‌ی آموزشی و درس‌هاست. استادان با آگاهی از هدف‌های برنامه، محتوای درس‌ها و روش تدریس خود را به‌گونه‌ای مناسب سامان می‌دهند. دانشجویان نیز با در دست داشتن هدف‌های درس می‌توانند تأکید بیشتر را بر آن بخش‌هایی بگذارند که واقعاً لازم است فرابگیرند. در پایان آموزش یک درس یا یک برنامه نیز استادان و دانشگاه مایل‌اند میزان دانش، مهارت‌ها و نگرش‌های منتقل‌شده به دانشجویان را بسنجند. "هدف‌های یادگیری" آنچه را دانشجویان از یک درس فراگرفته‌اند، آشکار می‌کند. "دستاوردها" نیز آنچه را در عمل دانشجویان در پایان برنامه کسب کرده‌اند، تعیین می‌کند. آگاهی از میزان موفقیت آموزشِ ارائه‌شده از طریق روش‌های ارزیابی درونی و بیرونی دست‌یافتنی است. ارزیابی درونی را خود مؤسسه‌ی آموزشی و ارزیابی بیرونی را مراکز مستقل، همچون سازمان ارزشیابی آموزش مهندسی ایران، انجام می‌دهند. برابر الگویی که در بیشتر کشورها به کار گرفته می‌شود، ارزشیابی یک برنامه‌ی آموزش مهندسی نیازمند دستیابی به هشت ملاک عمومی و یک ملاک اختصاصی است. از این میان، ملاک ۲ به هدفها و ملاک ۳ به‌دستاوردهای آموزش اختصاص یافته است. نظر به این که دستیابی به این دو ملاک بیش‌ترین اهمیت را در فرآیند ارزشیابی دارد، در این مقاله چگونگی تهیه و ساماندهی هدفها برای برنامه‌ی آموزشی و درس‌ها و همچنین، دستاوردهایی که بر مبنای آن‌ها میزان موفقیت آموزش تعیین می‌شود، ارائه می‌شود. رویه‌ی ارائه‌شده در این مقاله به‌‌عنوان الگویی برای ارزیابی درونی هدفها و دستاوردها از سوی مؤسسات آموزشی و ارزیابی بیرونی برنامه توسط سازمان ارزشیابی آموزش مهندسی ایران پیشنهاد شده است. ■ کلیدواژه‌ها : هدف‌های آموزشی، هدف‌های یادگیری، دستاوردها، طبقه‌بندی بلوم، ارزیابی درونی، ارزشیابی برنامه‌های آموزشی.
|
