■ عنوان مقاله: گونه‌شناسی و تحلیل هندسی و سازه‌ایِ یزدی‌بندی در معماری ایران
■ نویسندگان: سهیل نظری، حامد مظاهریان، غلامحسین معماریان ■ انتشاریافته در: نشریه‌ی «هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی»، دوره‌ی ۲۲، شماره‌ی ۱، بهار ۱۳۹۶. ■ چکیده : پوشش یزدی‌بندی یکی از مهم‌ترین عناصر معماری ایرانی محسوب می‌شود و در این مقاله با در نظر گرفتن آن به عنوان یکی از انواع کاربندی آسمانه بناهای معماری ایران، و با هدف دسته‌بندی، تحلیل هندسی و بررسی سازه‌ای، سعی در بیان یک تعریف و بررسی ویژگی‌های این پوشش معماری شده است. در این راستا، ابتدا با کنکاش در هندسه دو مورد از تاق‌های کهن معماری ایران سعی در پی یافتن خاستگاه شکل‌گیری هندسه یزدی‌بندی شده است و پس از دسته‌بندی انواع یزدی‌بندی‌ها، تحلیل هندسی و سازه‌ای آن‌ها در دستور کار بوده است. بنابر یافته‌های پژوهش، شرط اطلاق یزدی به یک کار، وجود آلت هندسی "سینه‌فخری" عنوان شده است و کار یزدی‌بندی در زمینه هندسه و نقش سازه‌ای به دو دسته: ۱. یزدی‌هایی که در پی تحول هندسی و سازه‌ای رسمی‌بندی به وجود آمده‌اند و به نظر می‌رسد هندسه آن‌ها بر پایه شبکه ترسیمات رسمی‌بندی به وجود می‌آید و ۲. یزدی‌هایی که با بررسی آن‌ها نتیجه می‌شود که هم از لحاظ هندسی و سازه‌ای و همچنین روش ساخت از فرمول مقرنس پیروی‌می‌کنند دسته‌بندی می‌شود. پژوهش حاضر به روش مشاهده مستقیم مصادیق مرتبط با موضوع مقاله تدوین شده است و در تحلیل نمونه‌ها از منابع کتابخانه‌ای و اسناد مرتبط استفاده شده است. ■ کلیدواژه‌ها : کاربندی، یزدی‌بندی، رسمی‌بندی، پوشش آسمانه، هندسه‌ی معماری ایرانی، مقرنس.
|
